Μια διαφημιστική καταχώριση του Αργύρη Σταύρακα (Κουτσαργύρη) για το Καρσάνικο κέντημα το 1931
Το αλιεύσαμε σε τοπική εφημερίδα του μεσοπολέμου. Πρόκειται για μια διαφημιστική καταχώριση που έγινε τον Δεκέμβρη του 1931, στην οποία ο Αργύρης Σταύρακας, ο «Κουτσαργύρης», τραυματίας των Βαλκανικών Πολέμων (1912), εμφανίζεται να είναι «πρώην Διευθυντής της Σχολής Χειροτεχνημάτων εν Αθήναις».
Δεν γνωρίζουμε αν αυτό είναι μια διαφημιστική υπερβολή, η αλήθεια πάντως είναι ότι ο Αργύρης Σταύρακας πρέπει να ήταν από τους ελάχιστους άνδρες κεντητές στην Ελλάδα και από τους λίγους, γενικότερα, παγκοσμίως, όπως αναφέρει η Μαυρέττα Αρβανίτη, σε άρθρο της, για την Μαρία Σταύρακα «Κουτσοχέρω» και το Καρσάνικο κέντημα, στο site mixanitouxronou.gr.
Η ίδια σημειώνει επίσης για τον «Κουτσαργύρη»: «Η ίδια η Κουτσωχέρω πείθει και έναν άνδρα να συμμετάσχει στη δημιουργία κεντημάτων, ο οποίος είναι κι αυτός ανάπηρος από τον πόλεμο του 1912: τον Αργύρη. «Δεν υπάρχει γυναικεία και ανδρική δουλειά» του λέει. Το ακμαίο και ασίγιστο πνεύμα της τελικά τον κάνει να συμφωνήσει και να αρχίσει να εργάζεται. Ο Αργύρης ή Κουτσαργύρης -κυρίως εμπνεόμενος από το ψυχικό σφρίγος της ανάπηρης Μαρίας- εργάζεται πάνω στην τεχνική με ζήλο και μεράκι. Κάποια από τα σχέδιά του είναι, ίσως, μέσα στην λίστα με τα ομορφότερα και τα πιο διαδεδομένα σχέδια του Καρσάνικου Κεντήματος».
Η πρώτη σχολή Καρσάνικου κεντήματος ιδρύθηκε, με την αρωγή της Βασιλικής Πρόνοιας, το 1912 στην Καρυά. Στεγάζονταν στο κτήριο της οικογένειας Νάστου -λίγο πιο κάτω από την Πλατεία της Καρυάς- το οποίο υπήρξε, έως το 1854, το εξοχικό του Άγγλου έπαρχου στο νησί της Λευκάδος, αναφέρει επίσης η Μαυρέττα Αρβανίτη.
Στολίσατε τα σπήτια σας
Ο εν Καρυά-Λευκάδος Αργύριος Σταύρακας τραυματίας πολέμου και πρώην Διευθυντής της Σχολής Χειροτεχνημάτων εν Αθήναις, κατασκευάζει και πωλεί χειροτεχνήματα εφάμιλλα των Ευρωπαϊκών και πολύ ανώτερα της γνωστής Αθηναϊκής καλαισθησίας, ήτοι Στόρια, Τραπεζομάνδηλα, μαξιλάρια, πετσέτες Καρέ-Τέ-Τάμπλ κ.λ.π.
Εργασία αρίστη, τιμαί λίαν συμφέρουσαι.
Αναλαμβάνει παραγγελίας.
Πληροφορίαι: Αργύριον Σταύρακαν, τραυματίαν πολέμου, Καρυά-Λευκάδος
Το εικονιζόμενο κέντημα είνσι ιταμήν και όχι λινό.
Το λινό είναι το δύσκολο που βγάζανε τα μάτια τους οι χωριάτισες “» ουου ισί μου στραβώθηκα μ αυτό το κέντημα » λέγανε οι παλιές κεντίστρες.
»Κοπέλα μου βγάνεις τα μάτια σου μ»συτό το λινό » λέγανε επίσης αναμεταξύ τους οι γυναίκες που κεντούσαν παλαιότερα.
Το ίδιο κομμάτι σε μέγεθος κεντιώντανε με 50 δραχμές το Ιταμήν και 75-80 το λινό ώς τα μέσα της δεκαετίας του 1970
Μετά το 1973 και την άνοδο των τιμών ανέβηκαν λίγο οι τιμές κεντήματος και προοδευτικά κόπηκε και το κέντημα ώς απασχόληση για τις γυναίκες. Το 1983 δόθηκε και φαρμακευτική κάλυψη στις ανασφάλιστες αγρότισες όσες νεώτερες είχαν μείνει και μαζί με τις αγροτικές συντάξεις που δόθηκαν παντού η απασχόληση με το κέντημα -πρός συμπλήρωση του οικογενειακού εισοδήματος τελείωνε.Ποτέ το κέντημα δεν υπήρηξε κύρια απασχόληση για την κεντίστρες.Ήταν συμπληρωματική μικρή γενικά βοήθεια.
Το κέντημα όμως το πανί κεντημένο ήταν για χρόνια ικανό εμπορεύσιμο είδος για τους εμπορευόμενους αυτό.Και μπορούσε να πάει παραπέρα και μα οργανωθεί βιοτεχνικά σε συνδυασμό με τον αργαλειό.και τα πτοιόντα του, αν υπήρχε συλλογικότητα δράσης.Το ότι το Μουσείο Μπενάκη και ο αξέχαστος Άγγελος Δεληβοριάς οργάνωσε έκθεση στην Πρωτεύουσα σε κεντρικό ξενοδοχείο Διεθνούς εμβέλειας για το κέντημα ήταν σημαντικό σαν προσπάθεια προβολής του και διεθνώς και ως δυνατότητα διεθνούς εμπορίας του.Αλλά δεν υπήρξαν οι οραματισταί και οι οραματίστριαι που υα μπορούσαν να τινάξουν το κέντημα και Εθνικώς και Διεθνώς. Ασφαλώς και είναι βέβαια δύσκολο ένα
Ειδικευμένο χειροτεχνικό προιόν να γίνει έστω και βοοτεχνικό χωρίς να χάσει την αίγλη του,σλλά μπορούσε να γίνει ένας συμβιβασμός χειροτεχνοβιοτεχνίας. Και τα χρόνια βέβαια που απαιτούνταν να γίνει αυτή οργάνωση η Ελλάδα ήταν απασχολημένη με τα μεγάλα προοδευτικά οράματα τις μεγάλες ιδεολογικές αναζητήσεις και ψιλοαντιθέσεις για την κοινωνική ευημερία και την σύνθεση των ιδεών και την εξεύρεση των νέων δρόμων ( τότε πσρουσιάστηκαν οι λεγόμενοι τρίτοι δρόμοι και τα σταυροδρόμια μια και δεν μας έφταναν οι δύο το πολθ κατευθύνσεις) και έτσι που να έμενε καιρός για την παραπέρα έστω και ελάχιστη οργάνωση των παραγωγικών έδτω κσι χειροτεχνικών δραστηριοτήτων και δεξιοτήτων.
Κοντολογίς τα χρόνια της έντασης του προοδευτισμού η ιδεολογία ήταν η υποδομή και οι παραγωγικές δυνατότητες ήταν η υπερδομή της κοινωνικής οργάνωσης στην Ελλάδα.Κοινώς οι Έλληνες τρεφόμασταν με ιδεολογία και μιλούσαμε για την παραγωγή.Και όταν πρέπει να αποκατασταθούν οι πραγματικές σχέσεις υποδομής και υπερδομής τότε ανακαλύψαμε οτι σπαταλήσαμε την ιδεολογία και τσυτόχρονα έμεινε δτο μηδέν η παραγωγή ( μείναμε καπούτ πσραγωγικά).
Έτσι το χειροτεχνικό είδος κέντημα έγινε αισθητικό και μόνο συμβάν, για να το δείχνουν οι φωτογραφίες.