Ο Στέλιος Σπανός ή Καρδάρας, σαλταδόρος και ομαδάρχης της ΟΠΛΑ στην Παλιά Κοκκινιά … και το τραγούδι του Μιχάλη Γενίτσαρη

Ο Στέλιος Σπανός ή Καρδάρας ήταν Έλληνας αντιστασιακός, ομαδάρχης της ΟΠΛΑ. Διακρίθηκε ιδιαιτέρως για τη γενναιότητα που επέδειξε στη μάχη της Κοκκινιάς. Παρόλο το νεαρό της ηλικίας του είχε μεγάλη φήμη στους συναγωνιστές και στους εχθρούς του. Πιάστηκε σε μπλόκο μια μέρα μετά το μπλόκο της Κοκκινιάς, βασανίστηκε και εκτελέστηκε στον Άγιο Διονύσιο, 18 ετών, στις 18-8-1944 από τα τάγματα ασφαλείας.

Ήταν ένας απ΄ τους ηρωικότερους σαμποτέρ της Εθνικής Αντίστασης κατά των Γερμανών. Ανατίναζε αυτοκίνητα, αποθήκες, σαλταδόρος με καρδιά, άρπαζε τρόφιμα και άλλα αγαθά από τους Γερμανούς και τα μοίραζε στο φτωχό κοσμάκη που πέθαινε της πείνας. Η φήμη του σαν Αγωνιστή μεγάλη, Θεός της φτωχολογιάς. Οι Γερμανοί τον καταζητούσανε με λύσσα αλλά που να πιαστεί το παλικάρι. Ότι δεν κατάφεραν οι φασίστες το κατόρθωσαν «έλληνες» χαφιέδες, οι γνωστοί ταγματασφαλίτες.

Ήταν καλοκαίρι και πήγε να πιει νερό και να πλυθεί σε μια στέρνα στα περβόλια στον Άγιο Γιάννη Ρέντη. Εκεί του την είχανε στημένη, τον πιάσανε τον πήγανε στον Άγιο Διονύση στη Δραπετσώνα κοντά και τον εκτελέσανε. Τέτοιο μίσος του είχανε που του έκοψαν και τα γεννητικά όργανα. Τον άδικο χαμό του 18χρονου λεβέντη θρήνησε όλος ο Πειραιάς, μαζί και ο Μιχάλης Γενίτσαρης που έκανε το θρήνο του τραγούδι.

Να πως περιγράφει την απήχηση που είχε το τραγούδι στον σκλαβωμένο Έλληνα. «Μόλις έβαλα μουσική και το ΄παιξα λίγες φορές, το μάθανε παντού. Το μάθανε όλοι οι σαμποτέρ, οι αγωνιστές, οι αντάρτες, όλοι. Το μάθανε και ήρθανε και με πήρανε ΕΑΜίτες και αντάρτες, και με πήγανε στην πλατεία στην Κοκκινιά. Πέντε χιλιάδες κόσμος και παραπάνω μαζεύτηκε. Με βάλανε και το ΄παιξα και το τραγούδησα. Πριν αρχίσω, κρατήσαμε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του ήρωα. Όταν το τραγουδούσα όλος ο κόσμος έκλαιγε».

Υπάρχει το τραγούδι, σε στίχους και μουσική, του Μιχάλη Γενίτσαρη που διηγείται το τέλος του, το οποίο παρουσιάστηκε στις εκδηλώσεις του ΕΑΜ για την Απελευθέρωση.

Πενθοφορεί η Αγιά Σοφιά
Παλιά και Νέα Κοκκινιά
κλάψε κι εσύ τώρα ντουνιά
πιάσαν το Στέλιο τα σκυλιά

Τον πιάσαν Γερμανόφιλοι
και ταγματασφαλίτες
το Στέλιο τον Καρδάρα μας
στο Ρέντη οι αλήτες

Δεμένο τον επήγανε
μπρος τον Αγιο Διονύση
δέκα τουφέκια του ρίχνανε
ώσπου να ξεψυχήσει

Άδικα τον σκοτώσανε
λες κι ήτανε κατάρα
γιατί ήταν στην αντίσταση
το Στέλιο τον Καρδάρα

Το παραπάνω συγκλονιστικό τραγούδι μαζί με παρόμοια τραγούδια άλλων λαϊκών δημιουργών καταδεικνύουν τη σχέση που υπήρχε, υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει μεταξύ λαϊκού τραγουδιού και λαϊκής αντίστασης, παρά το λυσσαλέο αγώνα της εξουσίας να τη διαλύσει.

Πηγή: Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών στο fb με πληροφορίες από: Ιάσων Χανδρινός «Το τιμωρό χέρι του λαού», Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Blog «Κόκκινος φάκελος», «Ρεμπέτικο και πολιτική»-Νέαρχος Γεωργιάδης