Των κεκοιμημένων…
Συνηθισμένο είναι μια ανασκαφή να αποκαλύπτει ανθρώπινους σκελετούς.
Κοιτάζοντας αυτή τη φωτογραφία έρχεται στη μνήμη μου ένας διάλογος του δημοσιογράφου Ν. Πολίτη με τον αρχαιολόγο Μ. Ανδρόνικο που είχε δημιουργήσει αίσθηση πριν αρκετά χρόνια.
Ν.Π.: «… Ποιος μας έδωσε το δικαίωμα να αναστατώνουμε τους νεκρούς, να ξεθάβουμε τα κόκαλά τους και να τα εκθέτουμε στην αγοραία περιέργεια και στην επιστημονική βουλιμία; … Με ποια δικαιολογητικά και με ποια ερείσματα τυμβωρυχούμε, λαφυραγωγούμε και σκυλεύουμε;…».
Μ.Α.: «… Η ανασκαφή ενός τάφου γίνεται με μια απεριόριστη φροντίδα, επιμέλεια και σεβασμό, με επιστημονικό δέος, που θα τολμούσα να ονομάσω θρησκευτικό. Τα ευρήματα δεν αποτελούν ούτε “λάφυρα” ούτε “σκύλα” αλλά αντικείμενα επιστημονικής μελέτης -όχι βουλιμίας- και οι φροντίδα γι’ αυτά είναι πολύ μεγαλύτερη από όση θα μπορούσαν να φανταστούν ακόμη και εκείνοι που τα είχαν αποθέσει στον αγαπημένο τους νεκρό….».
Εδώ πρέπει να ξεχωρίσουμε δυο πράγματα. Από τη μια μεριά έχουμε τους ανθρώπινους σκελετούς, τα κόκαλα των ανθρώπων και από την άλλη τα άλλα ευρήματα.
Ο Ανδρόνικος στην απάντησή του επικεντρώνεται στα ευρήματα και σίγουρα αυτή η απάντηση καλύπτει κάθε καλοπροαίρετο.
Τί γίνεται όμως με τους ανθρώπινους σκελετούς;
Στη φωτογραφία φαίνεται από μια πρώτη ματιά ένα ζευγάρι αγκαλιασμένο στην τελευταία του κατοικία και μια αίσθηση τρυφερότητας και συγκίνησης σε καταλαμβάνει παρατηρώντας το!
Και σκέφτεσαι: Μαζί στη ζωή μαζί και στο θάνατο!
Αν η αρχαιολογική σκαπάνη έφτασε μέχρι εκεί και μετά τους ξανασκέπασαν με χώμα έχει καλώς.
Αλλά αν τους πήραν για να μελετηθούν από ειδικούς και μετά τσουβαλιάστηκαν και πετάχτηκαν σε κάποια αποθήκη σίγουρα αυτό είναι σκύλευση!
Μήπως ο σεβασμός ενός ανθρώπινου σκελετού ακόμη και του πιο ταπεινού του πιο ανώνυμου, πριν 2.500 χρόνια αν μη τι άλλο αποτελεί ηθική υποχρέωση μας;
Μήπως έχει κάποιο δίκιο ο δημοσιογράφος που υποστηρίζει ότι «ζούμε σε μια ανάβαθη εποχή και γι’ αυτό βρίσκουμε κουράγιο και χαρά ανοίγοντας τάφους, συλλέγοντας κόκαλα και ανασυνθέτοντας σκελετούς»;
Σημείωση:
Η φωτογραφία των δύο σκελετών είναι από ανασκαφή στη Κέρκυρα. Οι φωτογραφίες των κιβωτιόσχημων τάφων είναι από ανασκαφή στην οδό Φιλοσόφων στη Λευκάδα.
