Ο χάρτης των νέων ανατροπών σε μισθούς συντάξεις

Έρχεται η γενιά των 400 ευρώ και οι συντάξεις-φιλοδωρήματα αφού με το νέο πακέτο των σκληρών μέτρων οι νέοι μέχρι 25 ετών θα αμείβονται με 510 ευρώ μικτά.

Το νέο μνημόνιο φέρνει νέες περικοπές στις συντάξεις αλλά και ριζικές ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις, στις συμβάσεις εργασίας καθώς και στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα.

Με τα νέα μέτρα οι ανειδίκευτοι εργαζόμενοι χάνουν τρεις μισθούς ετησίως ενώ εφεξής οι νέοι μέχρι 25 ετών θα αμείβονται με 510 ευρώ μικτά! Σύμφωνα με το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ η νέα μείωση μισθών μαζί με την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και την έκρηξη της ανεργίας θα επιφέρουν για το 2012 απώλειες-σόκ στο ασφαλιστικό σύστημα ύψους 9 δισ. ευρω!

Παράλληλα το εργατικό δίκαιο για τις συλλογικές συμβάσεις επανέρχεται στη δεκαετία του 1950 ενώ με την εφαρμογή των μέτρων επέρχεται άμεσα η ανατροπή της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ)

Εκτιμάται ότι:

• Η μείωση των βασικών κλιμακίων της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. είναι δεδομένο ότι θα συμπαρασύρει και όλο το υπόλοιπο εργασιακό τοπίο με αντίστοιχη μείωση των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων (όσες φυσικά ανανεωθούν).

• Η οριοθέτηση λήξης όλων των συμβάσεων, θα οδηγήσει σε μαζικές μειώσεις μισθών καθώς οι περισσότεροι εργαζόμενοι θα καλύπτονται από την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. Το ποσό της μείωσης μπορεί να ξεπεράσει και το 50% με δεδομένο ότι σήμερα υπάρχουν κλαδικές συμβάσεις που ορίζουν αμοιβές μεγαλύτερες κατά 40% από την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.

• Η κατάργηση βασικών των επιδομάτων θα οδηγήσει σε απότομη καθίζηση των μισθών

Σύμφωνα με τα νέα μέτρα ο χρόνος της μετενέργειας -δηλαδή το διάστημα που παραμένει σε ισχύ μια σύμβαση μετά τη λήξη της- πέφτει από τους έξι στους τρεις μήνες. Ουσιαστικά δίνεται ένα τρίμηνο περιθώριο στους εργοδότες και στα συνδικάτα να συμφωνήσουν στην υπογραφή νέων κλαδικών συμβάσεων εργασίας. Η περίοδος «χάριτος» λήγει στις 14 Μαΐου. Μετά τη λήξη της μετενέργειας -και αν δεν υπογραφεί νέα σύμβαση- διασώζεται μόνο ο βασικός μισθός της κλαδικής σύμβασης και τέσσερα επιδόματα. Τα επιδόματα αυτά είναι: παιδιών (αλλά όχι γάμου), θέσης, εκπαίδευσης και επικινδυνότητας.

Εκτιμάται πως σε αυτή την περίπτωση ο μισθός εξαιτίας της απώλειας μιας σειρά επιδομάτων θα μειωθεί από 15% έως 20%. Τονίζεται ότι ο εργοδότης μπορεί με επιχειρησιακές συμβάσεις ή ακόμα και με ατομικές να ρίξει τον μισθό στα επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης (η οποία μάλιστα είναι μειωμένη κατά 22%). Εδώ μπορεί να ξεπεράσει το 40% η μείωση αν ανήκει σε κλάδο με πολλά επιδόματα ή έχει υψηλό κλαδικό μισθό σε σχέση με τα νέα κατώτατα της ΕΓΣΣΕ (Εθν. Γενικής Συλ. Σύμβασης Εργασίας).

Το πακέτο των 7 μέτρων (όπως προβλέπεται στην πράξη του υπουργικού συμβουλίου) περιλαμβάνει τα εξής:

1. Από 14-2-2012 και μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, τα κατώτατα διαμορφωμένα όρια μισθών και ημερομισθίων της ισχύουσας Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας μειώνονται κατά 22%. Από την ίδια ημερομηνία και μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής μειώνονται κατά 32% και τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, για νέους, ηλικίας κάτω των 25 ετών. Τα μειωμένα κατά 32% κατώτατα όρια μισθών ισχύουν και για τους μαθητευόμενους. Κάθε άλλη ρύθμιση που είναι αντίθετη με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, καταργείται. Στην απόφαση ορίζεται ρητά, πως η άμεση προσαρμογή στα νέα μειωμένα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων, δεν προϋποθέτει τη σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων. Προβλέπεται δε, ότι, συμφωνίες των μερών που υπολείπονται των νέων μειωμένων μισθών, είναι άκυρες ως προς τον όρο αυτό. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί οτι ο βασικός μισθός που προβλέπεται με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, σήμερα, καθορίζεται στα 751,39 ευρώ για άγαμο υπάλληλο χωρίς τέκνα και χωρίς προϋπηρεσία. Με τη μείωση κατά 22% που αναμένεται να επέλθει, ο ίδιος μισθός θα μετατραπεί στα 586,08 ευρώ. Φυσικά οι παραπάνω αποδοχές είναι μικτές κάτι που σημαίνει ότι αν αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές και φορολογικές κρατήσεις θα έχουμε το ακόλουθο αποτέλεσμα: 586,08 ευρώ – 96,70 ευρώ (ασφ. Εισφορές) – 13,03 ευρώ (ΦΜΥ) = 476,35 ευρώ Ο δε βασικός μισθός της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για εργαζόμενο κάτω των 25 ετών, μετά τη μείωση του 32% διαμορφώνεται ως εξής: 510,95 ευρώ – 84,31 ευρώ (ασφ. Εισφορές) = 426,64 ευρώ

2. Για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που θα συναφθούν στο μέλλον, ορίζεται διάρκεια από ένα έτος έως το πολύ, τρία. Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που βρίσκονται σε ισχύ, ήδη 24 μήνες μέχρι την 14-2-2012 ή και περισσότερο, λήγουν στις 14-2-2013. Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που την 14-2-2012 βρίσκονταν σε ισχύ για χρονικό διάστημα μικρότερο των 24 μηνών, λήγουν με τη συμπλήρωση 3 ετών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος τους, εκτός και αν καταγγελθούν νωρίτερα.

3. Οι κανονιστικοί όροι Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας που θα λήξει ή θα καταγγελθεί, εξακολουθούν να ισχύουν επί ένα τρίμηνο από τη λήξη ή την καταγγελία τους. Κανονιστικοί όροι Συλλογικής Σύμβασης που έχει ήδη λήξει ή καταγγελθεί ισχύουν έως τις 14 Μαΐου του 2012 (ένα τρίμηνο από την ισχύ του ν. 4046/2012). Με την πάροδο του τριμήνου και εφόσον εν τω μεταξύ δεν έχει συναφθεί νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, εξακολουθούν να ισχύουν από τους κανονιστικούς αυτούς όρους αποκλειστικώς οι όροι εκείνοι που αφορούν α) τον βασικό μισθό ή το βασικό ημερομίσθιο και β) τα επιδόματα ωρίμανσης, τέκνων, σπουδών και επικινδύνου εργασίας, εφόσον τα επιδόματα αυτά προβλέπονταν στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που έληξαν ή καταγγέλθηκαν. Κάθε άλλο προβλεπόμενο σ’ αυτές επίδομα παύει αμέσως να ισχύει.

Τα επιδόματα που «χάνονται» αν δεν συμφωνηθεί η συνέχιση της καταβολής τους, είναι του γάμου (10% επί του μισθού για όλους τους εργαζόμενους), ευθύνης, ειδικών συνθηκών κ.ά. που προβλέπονταν σε κλαδικές συμβάσεις και έχουν ως εξής:

Aερολιμένα, ακτινοβολίας, αναρρίχησης, ανυψωτικών μηχανημάτων, αρθρωτών λεωφορείων, άφιξης – αναχώρησης πλοίου, σκυροδέματος, βιβλιοθήκης, βρεφονηπιακού σταθμού, στοάς, εποχικής απασχόλησης, εργοδηγού, εργοταξίου, εφημερίας, ζεύξεων – αποζεύξεων, θυρωρών, ισολογισμού, κλειστών χώρων, διανομής μικροδεμάτων, διδακτορικού, δικύκλου, ειδικό επίδομα (βαφεία – καθαριστήρια και κλινικές), ειδικότητας, ειδικών συνθηκών, εκτός έδρας – διανυκτέρευσης, ελλιμενισμού πλοίων, εμπορικού, εναέριων εργασιών, ενοικίου, εξομάλυνσης, τυποποίησης, επίβλεψης, επικίνδυνης εργασίας, μεταφοράς conteiners, μετακίνησης – εισιτηρίων, μηχανογράφησης, νοσοκομειακό, νυχτερινής εργασίας, ξένης γλώσσας, οδήγησης βαρέων οχημάτων, οθόνης H/Y, οικογενειακό (γάμου), οπλοφορίας, μεταφοράς χρημάτων, παραμεθόριων περιοχών, πίστας (για χειριστές μηχανημάτων σε βιομηχανίες), προϊσταμένου πωλήσεων, διευθύνοντος – διευθύνουσας, πρόσθετης απασχόλησης, ρυμουλκών, σκηνής (τεχνικοί θεάτρου), στολής (ξενοδοχεία), σχολικών μεταφορών, ταμειακών λαθών, τεχνικό, τεχνικού ασφαλείας, τηλεφωνικού κέντρου – τηλεφωνητή, τοκετού, τουριστικής εκπαίδευσης, τροφής, τροφοκατοικίας, υπεργοδηγού, υπευθυνότητας, ύπνου – διαμονής, υπό τη γη, ύψους (ηλεκτροτεχνίτες – οικοδόμοι), φορτοεκφόρτωσης οχημάτων, φύλακα, χρηματαποστολών (οδηγοί), χωρίς εισπράκτορα (KTEΛ). Eπίσης παροχές που δίνουν έμμεσα αυξήσεις εισοδήματος και παύουν να ισχύουν μετά τη λήξη της τρίμηνης μετενέργειας είναι, ακόμη, οι ειδικές άδειες στη διάρκεια του χρόνου, παροχές σε είδος (βενζίνη, γάλα, είδη ένδυσης – υπόδησης) πρόσθετες αργίες, αποζημιώσεις κ.ά.

4. Από 14-2-2012 η προσφυγή στη διαιτησία γίνεται αποκλειστικά με κοινή συμφωνία εργοδοτών – εργαζομένων. Μάλιστα, η προσφυγή στη διαιτησία περιορίζεται αποκλειστικά στον καθορισμό βασικού μισθού ή/και βασικού ημερομισθίου, και δεν επιτρέπεται να περιλαμβάνεται σε αυτήν κανένα άλλο ζήτημα αλλά ούτε και ρήτρες που διατηρούν κανονιστικούς όρους προηγούμενων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας ή Διαιτητικών Αποφάσεων. Προσφυγές που έχουν κατατεθεί στον ΟΜΕΔ και μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί διαιτητική απόφαση, αν μεν έχουν κατατεθεί μονομερώς δεν συζητούνται. Αν έχουν κατατεθεί με κοινή συμφωνία των μερών, θα συζητηθούν με βάση την παρούσα απόφαση.

5. Από 14-2-2012 και μέχρι το ποσοστό της ανεργίας να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10%, αναστέλλεται η ισχύς όλων των αυξήσεων που προβλέπονται από διατάξεις νόμων, κανονιστικές πράξεις, Συλλογικές συμβάσεις, ή διαιτητικές αποφάσεις. Παράλληλα, αναστέλλονται και οι ωριμάνσεις, όπως ενδεικτικά το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας.

6. Καταργείται και η μονιμότητα των υπαλλήλων σε ΔΕΚΟ και κρατικού ενδιαφέροντος τράπεζες. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι από 14-2-2012 συμβάσεις εργασίας εργαζομένων που προβλέπεται να λήγουν με τη συμπλήρωση ορίου ηλικίας ή με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης, νοούνται ως συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου και σε περίπτωση λύσης αυτών εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 2112/1920, όπως ισχύει. Οι διατάξεις εφαρμόζονται και σε επιχειρήσεις, εταιρείες ή οργανισμούς που υπάγονται ή είχαν υπαχθεί οποτεδήποτε κατά το παρελθόν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

7. Από την 14.2.2012 διατάξεις νόμων ή κανονιστικών αποφάσεων, καθώς και όροι Συλλογικών Συμβάσεων και Διαιτητικών Αποφάσεων, Κανονισμών Εργασίας, Οργανισμών Προσωπικού και αποφάσεων Διοίκησης επιχειρήσεων, που θεσπίζουν όρους που υποκρύπτουν μονιμότητα ή ρήτρες μονιμότητας παρεκκλίνοντας από τους γενικούς κανόνες της εργατικής νομοθεσίας ή/και προβλέπουν την εφαρμογή, αναλογική ή ευθεία, διατάξεων του Κώδικα περί Δημοσίων Υπαλλήλων, καταργούνται.

Τέλος οι επτά αλλαγές, έως το τέλος του 2012, σε συντάξεις και εφάπαξ είναι οι παρακάτω:

1. Αναδρομικά από 1/1/2012 μειώνονται κατά επιπλέον 12 ευρώ έως 204 ευρώ το μήνα οι κύριες συντάξεις έως 3.000 ευρώ και κατά 22 – 200 ευρώ οι επικουρικές συντάξεις των 223 ευρώ – 1.000 ευρώ. Συνολικά η μείωση σε σχέση με τις καταβαλλόμενες μετά τις παρακρατήσεις τύπου ΛΑΦΚΑ κ.λπ. θα είναι, ανάλογα με το ύψος της σύνταξης, από 34 ευρώ έως 404 ευρώ.

2. Μέχρι τις 31 Μαρτίου θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση ο τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων με το νέο σύστημα των προκαθορισμένων εισφορών και των ατομικών λογαριασμών. Δεν αλλάζει τίποτα για όσους συνταξιοδοτηθούν μέχρι 31/12/2014, ενώ όσοι συνταξιοδοτούνται μετά την 1/1/2015 θα έχουν διπλό τρόπο υπολογισμού της επικουρικής (ένα τμήμα με βάση όσα ισχύουν και σήμερα για το ποσοστό αναπλήρωσης + ένα δεύτερο τμήμα με το νέο σύστημα). Στο εξής, πάντως, οι συντάξεις του ΕΤΕΑ θα «αναπροσαρμόζονται» με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης «με στόχο τη μη δημιουργία ελλειμμάτων στο ταμείο».

3. Οι διαφορές θα παρακρατηθούν σε 8 ισόποσες δόσεις, από το Μάιο έως το Δεκέμβριο.

4. Από την 1η Ιουλίου ενοποιούνται στο ΕΤΕΑ τα επικουρικά ταμεία των μισθωτών ΕΤΕΑΜ, ΤΕΑΙΤ, ΤΕΑΔΥ, ΤΕΑΠΟΚΑ, ΤΑΔΚΥ, ΕΤΑΤ και ΤΑΥΤΕΚΩ.

5. Μέχρι τις 31/12/2012 μετατρέπονται αυτόματα σε αυτοδιαχειριζόμενα ΝΠΙΔ (χωρίς κρατική εγγύηση για τις παροχές) όσα ταμεία εξαιρεθούν, με απόφαση των οργανώσεων, από την ενοποίηση.

6. Έως τον Ιούνιο θα μειωθούν τα εφάπαξ, με βάση αναλογιστικές μελέτες, με στόχο την «εξαφάνιση» των ελλειμμάτων στα Ταμεία Πρόνοιας.

7. Το Σεπτέμβριο θα μειωθούν οι συντάξεις του ΙΚΑ αν δεν έχουν βρεθεί έσοδα από τη μείωση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες των εισφορών υπέρ ΙΚΑ.

Πηγή: Ηλίας Π. Γεωργάκης