Σαν σήμερα το 1821 η Μάχη της Τατάρνας με επικεφαλής τον Οδυσσέα Ανδρούτσο

Στις αρχές Ιανουαρίου του 1821, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος ειδοποιημένος απ’ τους Φιλικούς, πήγε στη Λευκάδα, όπου, την τελευταία Κυριακή της αποκριάς, συνάντησε στο σπίτι του Ζαμπέλιου τους Καραϊσκάκη, Βαρνακιώτη, Πανουργιά, Τσόγκα, Μακρή, Κοντογιάννη, Στουρνάρα, Ηλία Μαυρομιχάλη και Τομπάζη, συζήτησαν για την επανάσταση και καθορίστηκε που θα πάει ο καθένας, αποφάσεις που επισφράγισαν με συμφωνία και κατόπιν λειτουργήθηκαν στο ερημοκλήσι της Θεοτόκου στη Βλαχέραινα.

Στις 15 Μαρτίου ο Οδυσσέας έφτασε μ’ ένα καράβι στην Πάτρα και κρύφτηκε από τον πρόξενο της Ρωσίας Βλασσόπουλο. Πριν φύγει συναντήθηκε με τους Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο, Δρόσο Μανσόλα και Μακρυγιάννη και ενημέρωσαν ο ένας τον άλλο. Στις 19 το βράδυ ξεμπαρκάρισε στην απέναντι στεριά. Από εκεί στις 22 Μαρτίου έγραψε και το περίφημο γράμμα του προς τους Γαλαξιδιώτες, μία από τις πιο μεστές επιστολές που γράφτηκαν από οπλαρχηγούς του ’21. Όλες οι διακρίσεις που επισημαίνει ο Οδυσσέας σε βάρος των ομοεθνών του στη συγκεκριμένη επιστολή του ήταν σύμφωνες, εν πολλοίς, με τις διατάξεις του μωαμεθανικού δικαίου στην πιο σκληρή του εκδοχή.

Κατόπιν τράβηξε για τον Βάλτο, προκειμένου να ξεσηκώσει τους Βαρνακιώτη, Ίσκο και Τσόγκα, αλλά παρά τα θερμά του λόγια, στάθηκε αδύνατο.

Σκέφτηκε τότε άλλον τρόπο να τους αναγκάσει σε ξεσηκωμό. Φτάνοντας στο μοναστήρι της Τατάρνας και μαθαίνοντας ότι ο Τουρκαλβανός δερβέναγας Χασάν μπέης Γκέκας θα περνούσε από εκεί, έστησε χωσιά (ενέδρα) στο γεφύρι της Τατάρνας, και τον σκότωσε με την ακολουθία του, εξήντα άντρες. Τους ξαρμάτωσε, χωρίς να αφήσει να τους πάρουν τα χρήματα που κουβαλούσαν μαζί τους, για να δείξει ότι δεν επρόκειτο για ληστεία αλλά για επαναστατική πράξη, καθιστώντας δύσκολη τη θέση των δισταχτικών καπεταναίων.

Αν τότε δεν έπαιζαν αποφασιστικό ρόλο ο Ανδρούτσος, ο Διάκος και άλλοι καπεταναίοι, η Ρούμελη θα έμενε ουδέτερη, ενώ ζημιώθηκε η εθνική υπόθεση, επειδή καθυστέρησε να ξεσηκωθεί αυτή η περιοχή. Εντούτοις, ο ρόλος που αποδόθηκε στον Οδυσσέα ως ηγέτη μιας αντιφεουδαρχικής, λαϊκής, ταξικής επανάστασης, με διαμορφωμένη πολιτική συνείδηση, που κατάφερε «να ενώσει όλους τους οπλαρχηγούς σ’ ένα κομιτάτο εθνικής σωτηρίας και λαϊκής αντίστασης», ανήκει μάλλον στη σφαίρα της φαντασίας

Πηγή: Μεταπτυχιακή Εργασία της Τατιάνας Μενελαΐδου στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ., 2013

Την ίδια επίσης μέρα επαναστάτες από τη Μάνη περικυκλώνουν την πόλη της Καλαμάτας και την επόμενη μέρα την απελευθερώνουν. Εκεί, με πρωτοβουλία του Φιλικού κοτζαμπάση Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη συγκροτείται η Μεσσηνιακή Γερουσία, που εκδίδει την «Προειδοποίηση εις τας ευρωπαϊκάς αυλάς», με την οποία γνωστοποιεί τους σκοπούς της Επανάστασης.