Ένα μπουκέτο με άγριους γλαδίολους
Φύτρωνε παλιότερα που καλλιεργούνταν η γη σε σπαρμένα με σιτάρι χωράφια. Ο αείμνηστος Μπάμπης Λάζαρης γράφει ότι η επιστημονική ονομασία του όμορφου αυτού φυτού είναι Gladiolus illyricus – Γλαδίολος ο ιλλυρικός (Η χλωρίδα της Λευκάδας, 2014). Σε χωριά της Λευκάδας, η κοινή του ονομασία είναι Σπαθάκι.
O Γεννάδιος στο φυτολογικό του λεξικό το αποκαλεί «Ξιφίον» από το σχήμα των φύλλων, ενώ απαντάται, όπως αναφέρει, και με τα κοινά ονόματα σπαθάκι, σπαθόχορτο, τσαλαπετεινός, κοκκοράκι. Το λατινικό όνομα gladiolus προέρχεται από τη λέξη gladius = ξίφος. Του αρέσει το φως και φθάνει σε ύψος το ένα μέτρο.
Τα άνθη της ταξιανθίας είναι ζωηρά ρόδινα και βγαίνουν από τη μία πλευρά. Έχει καλλιεργηθεί και ως καλλωπιστικό. Ο Γλαδίολος ανθίζει μετά την Άνοιξη σε χέρσους τόπους, σε λιβάδια και χωράφια.