Έχει μειωθεί σημαντικά ο πληθυσμός των "Κοινών Δελφινιών" στη θαλάσσια περιοχή της Λευκάδας

…Τα τελευταία νέα δεν είναι και τόσο ευχάριστα γιατί φαίνεται ότι έχει μειωθεί και ο πληθυσμός των Κοινών Δελφινιών που ζουν στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στη Λευκάδα και την Αιτωλοακαρνανία. Από 150 έχουν μείνει καμιά δεκαπενταριά και οι ομάδες των 10 με 15 δελφινιών, που έβλεπε κανείς παλιότερα να ψάχνουν την τροφή τους, έχουν διασπαστεί σε ομάδες των δυο, τριών δελφινιών…

«Τα «κοινά δελφίνια» σπανίζουν…

Αποφασίσαμε να εγκαταλείψουμε για λίγο την προσπάθεια και να ανηφορήσουμε κατά τη Λευκάδα. Εκεί, ανάμεσα στο συγκεκριμένο νησί και την Αιτωλοακαρνανία, η θάλασσα ξέραμε ότι ήταν γεμάτη από δελφίνια.

Δεν ήταν βέβαια Ρινοδέλφινα, αλλά ένα άλλο είδος, τα Κοινά Δελφίνια, τα οποία τα μελετούσε εδώ και χρόνια μια ερευνητική ομάδα από την Ιταλία που είχε αρκετή εμπειρία και τεχνογνωσία στη δειγματοληψία ιστών. Πιο πάνω από την Λευκάδα πάλι, στον κλειστό πλούσιο σε πλαγκτόν και ψάρια Αμβρακικό κόλπο ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ανέφεραν «πολλά Ρινοδέλφινα».

Οταν προσπεράσαμε το λιμάνι του Καλάμου και αφήσαμε στα δεξιά μας τον Μύτικα της Αιτωλοακαρνανίας, βάλαμε πλώρη για το μικρό λιμανάκι της Επισκοπής. Κάπου εδώ σε αυτόν τον μικρό οικισμό είχε τη βάση της η ερευνητική ομάδα των Ιταλών. Στο μικρό λιμάνι ήταν δεμένες μόνο δυο-τρεις βάρκες και ένα ψαροκάικο.

Τα φουσκωτά των Ιταλών έλειπαν, αλλά τους συναντήσαμε το βράδυ στην ταβέρνα. Είχαν ακούσει για τη δική μας ερευνητική ομάδα και τη δουλειά που είχαμε κάνει με τα Ζωνοδέλφινα του Κορινθιακού και αρχίσαμε τις συζητήσεις για δελφίνια και φάλαινες, θαλασσινά τέρατα, τρίτωνες και νηρηίδες, νύμφες της θάλασσας.

Φυσικό ήταν λοιπόν να κανονίσουμε να βγούμε έξω μαζί νωρίς το επόμενο πρωί να παρατηρήσουμε και να μελετήσουμε τα Κοινά Δελφίνια της περιοχής.

Τα δελφίνια αυτά, μαζί με τα Ρινοδέλφινα και τα Ζωνοδέλφινα, αποτελούν ένα από τα τρία είδη μικρών δελφινιών που συναντάμε στη Μεσόγειο και τις ελληνικές θάλασσες. Ομως δεν είναι πια καθόλου κοινά στη Μεσόγειο. Ο πληθυσμός τους τα τελευταία 50 χρόνια έχει μειωθεί δραματικά.

Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τα αίτια. Πολλοί και διάφοροι παράγοντες μπορεί να ευθύνονται γι αυτή τη μείωση. Η ρύπανση της θάλασσας με τοξικά στοιχεία και τοξικές οργανικές ενώσεις, η τυχαία θανάτωσή τους στα δίκτυα, κυρίως τα αφρόδικτα που το μήκος τους φτάνει τις δεκάδες χιλιόμετρα, η μείωση της τροφής τους λόγω της υπεραλίευσης ή διάφορες ασθένειες.

Το μυστήριο είναι ότι, ενώ ο πληθυσμός των Κοινών Δελφινιών έχει μειωθεί, ο πληθυσμός των Ζωνοδέλφινων, ενός είδους που λίγο πολύ έχει τα ίδια χαρακτηριστικά και παρόμοιες συνήθειες, έχει αυξηθεί. Αλλο ένα προς το παρόν άλυτο οικολογικό μυστήριο…

Τα τελευταία νέα δεν είναι και τόσο ευχάριστα γιατί φαίνεται ότι έχει μειωθεί και ο πληθυσμός των Κοινών Δελφινιών που ζουν στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στη Λευκάδα και την Αιτωλοακαρνανία. Από 150 έχουν μείνει καμιά δεκαπενταριά και οι ομάδες των 10 με 15 δελφινιών, που έβλεπε κανείς παλιότερα να ψάχνουν την τροφή τους, έχουν διασπαστεί σε ομάδες των δυο, τριών δελφινιών.

Εκεί φαίνεται ότι φταίει η δραματική μείωση της τροφής τους, της σαρδέλας και του γαύρου, που κυριολεκτικά έχουν πια ρημάξει τα γρι-γρι.

Τώρα πια τα Κοινά Δελφίνια δεν χρειάζεται να σχηματίζουν μεγάλες ομάδες και να συνεργάζονται για να εντοπίζουν με το βιολογικό τους σόναρ τα κοπάδια της σαρδέλας και του γαύρου και να τα αναγκάζουν να ανέβουν στην επιφάνεια και να παραμείνουν μια συμπαγής μάζα, πράγμα που τα βοηθά να τρώνε γρήγορα και αποδοτικά. Ετσι τριγυρνούν «σαν την άδικη κατάρα», ψάχνοντας να βρουν κάτι να για να τραφούν. Ισως πολλά από αυτά έχουν φύγει σε άλλες περιοχές του Ιονίου όπου αφθονεί ακόμα η τροφή τους.

Η θάλασσα ανάμεσα στηνΛευκάδα και την Αιτωλοακαρνανία δεν είναι η μόνο περιοχή που μπορούμε να δούμε Κοινά Δελφίνια. Τα βλέπουμε συχνά και στον Κορινθιακό όπου ζουν σε μεγάλες ομάδες με ένα άλλο είδος τα Ζωνοδέλφινα. Και όχι μόνο ζουν μαζί αλλά φαίνεται ότι αναπαράγονται μεταξύ τους. Θα τα βρούμε ακόμα στον βόρειο Ευβοϊκό, στον δίαυλο των Ωρεών, στις Σποράδες αλλά και σε πολλές περιοχές του Βόρειου Αιγαίου.

Πώς τα αναγνωρίζουμε;
Το πρώτο στοιχείο για την αναγνώριση είναι το μέγεθος. Αν αυτό που είδαμε είχε μήκος γύρω στα τρία μέτρα, τότε πρέπει να είναι Ρινοδέλφινο και αν είναι γύρω στα 2 μέτρα τότε θα είναι ή Ζωνοδέλφινο ή Κοινό Δελφίνι. Αν λοιπόν είναι σχετικά μεγάλο και έχει ένα γκρι σχεδόν ομοιόμορφο χρώμα, τότε είναι Ρινοδέλφινο. Αν, αντίθετα, είναι πιο μικρό με μαύρη ράχη και ανοιχτότερο χρώμα από κάτω τότε είναι Ζωνοδέλφινο ή Κοινό Δελφίνι.

Μένει τώρα να αποφασίσουμε ανάμεσα σε αυτά τα δύο. Για να το καταφέρουμε πρέπει να παρατηρήσουμε κάποια χαρακτηριστικά σχέδια: την ανοιχτόχρωμη πινελιά που ξεκινά πάνω από το μάτι και φτάνει σχεδόν κάτω από το πτερύγιο της ράχης στο Ζωνοδέλφινο ή το μαύρο τρίγωνο που σχηματίζεται κάτω από το πτερύγιο της ράχης στο Κοινό Δελφίνι. Ενα άλλο πολύ χρήσιμο κριτήριο είναι η περιοχή που είδαμε τα δελφίνια.

Αν είναι κοντά στις ακτές η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι να είναι Ρινοδέλφινο. Αν τα είδαμε μακριά από τις ακτές ή εκεί που τα νερά είναι πολύ βαθιά, τότε θα είναι Ζωνοδέλφινο ή Κοινό Δελφίνι.

Κοινό δελφίνι, στοιχεία ταυτότητας
Κατάταξη: Οδοντοκήτη
Οικογένεια: Δελφινοειδή
Ονόματα: Επιστημονική ονομασία: Delphinus delphis,
Αγγλικά: Common dolphin,
Ιταλικά: Delfino commune,
Γαλλικά: Dauphin commun.
Μέγεθος: Συνήθως 1,5 με 2 μέτρα.
Βάρος: 75 με 90 χιλιόγραμμα.
Σχήμα: Λεπτό σώμα, προτεταμένο και μυτερό ρύγχος, ψηλό ραχιαίο πτερύγιο σε σχήμα μισοφέγγαρου στο μέσο του σώματος.
Χρώμα: Μαύρη-σκούρα μπλε-γκρι ράχη, ασπροκίτρινη κοιλιά, κίτρινα πλευρά, ανοιχτόχρωμη γκρι ουρά.
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: Στα πλευρά του κάτω από το ραχιαίο πτερύγιο σχηματίζεται μία κλεψύδρα, μαύρη στο πάνω μέρος της και άσπρη στο κάτω.
Δόντια: 40 με 65 κωνικά δόντια σε κάθε σιαγόνα.

Γεωγραφική κατανομή: Το Κοινό Δελφίνι μαζί με το Ζωνοδέλφινο και το Ρινοδέλφινο είναι ένα από τα τρία είδη μικρών δελφινιών που απαντώνται στις ελληνικές θάλασσες. Παρατηρείται συνήθως μακριά από τις ακτές σε πελαγικά νερά στις Βόρειες Σποράδες, τις Κυκλάδες και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου όπου ζει σε μικρές ομάδες. Εχει παρατηρηθεί όμως και σχετικά κοντά στις ακτές στον Νότιο Ευβοϊκό και στον Μεσσηνιακό. Στον Κορινθιακό συναναστρέφεται με ζωνοδέλφινα. Στη Μεσόγειο το κοινό δελφίνι είναι σχετικά σπάνιο, εκτός από το Ιόνιο και την περιοχή της Λευκάδας, όπου ζει μάλλον μόνιμα ένας σημαντικός πληθυσμός. Είναι πιθανό ο πληθυσμός τους στη Μεσόγειο να είναι μεγαλύτερος απ ό,τι πιστεύεται, αλλά δεν έχουμε ακόμα αρκετές παρατηρήσεις.

Συμπεριφορά
Κολυμπά πολύ γρήγορα με ταχύτητες που ξεπερνούν τα 50 χιλιόμετρα την ώρα. Καταδύεται για περισσότερα από 5 λεπτά σε βάθη που φτάνουν και τα 300 μέτρα. Τρέφεται με μικρά αφρόψαρα, όπως η σαρδέλα και με κεφαλόποδα (καλαμάρια, θράψαλα). Ζει γύρω στα 20, ίσως και περισσότερα, χρόνια.

Δημήτρης Ζαφειρόπουλος, Δρ Ωκεανογράφος-Περιβαλλοντολόγος, Καθηγητής Κολεγίου Deree Λίβια Μερλίνι, Βιολόγος, Οικοτοξικολόγος (Μ.Sc.)»

(Αναρτήθηκε στη διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας «ΕΘΝΟΣ») via (ithacos.gr)