Θέσεις και άνθρωποι

Του Θεόδωρου Αραβανή

Οι εκάστοτε δημιουργούμενες κρατικές θέσεις διαχείρισης, από καταβολής του μορφώματος που ονομάστηκε νεοελληνικό κράτος, ήταν πάντα στην βάση της προσωπικής επάνδρωσης της δημιουργηθείσης κρατικής θέσης. Και η εν δυνάμει δημιουργία και πλήθυνση αυτών των θέσεων ήταν η βάση της συγκρότησης ομάδων, συνόλων ανθρώπων, που προοδευτικά ονομάστηκαν πολιτικά κόμματα.

Η μετεξέλιξη του φαινομένου δύο αιώνες τώρα νεοελληνικής κρατικής οντότητας, που οδήγησε μεταπολιτευτικά στους αποδεκτούς κοινωνικά προσωποπαγείς πολιτικούς σχηματισμούς, και στην διελκυστίνδα της κληρονομικής πρακτικής στην πολιτικοκρατική διαχείριση, είναι ενδεικτικότατη.

Η ιδεολογία την οποία αυτοενδύετο κάθε τέτοιο σύνολο, ομάδα, σχηματισμός, γίγκλα, ανθρώπων (το πολιτικό κόμμα ή η αυτοδιοικητική ομάδα ή άλλοι σχηματισμοί), ήταν η έκφανση δήθεν … «της πολιτικής που αρχίζει με την επιμέλεια του εγώ» .. υπό την έννοια ότι «αφού για το πρόσωπο δημιουργήθηκε η θέση κρατικής διαχείρισης, το πρόσωπο αποφασίζει και εκπροσωπεί το κράτος».

Από τα πρώτα χρόνια της συγκρότησης της κρατικής μας οντότητας, ακόμα και μέσα στην προσπάθεια της Εθνικής αφύπνισης -αρχή του 19ου αιώνα-, πρώτα εξευρίσκοντο τα άτομα που έπρεπε να λάβουν μέρος στην διαχείριση του κράτους και κατόπιν δημιουργείτο η αντίστοιχη θέση. Αυτός ήταν ο μηχανισμός συγκρότησης της διοικητικής κρατικής νεοελληνικής μηχανής. Έτσι προέκυψαν τα γενεαλογικά κορδόνια διαχείρισης του ίδιου του κράτους.

Στην πορεία της διαδρομής του νεοελληνικού κράτους, οι κοινωνικές αναγκαιότητες είχαν ανάγκη και την δημιουργία σωρευτικά και άλλων συνεχώς θέσεων διαχείρισης και έτσι προοδευτικά, με την λειτουργία του παραπάνω μηχανισμού για την κρατική διαχείριση, δημιουργήθηκε ένα πλέγμα αξεδιάλυτο κρατικών θέσεων και προσώπων-οικογενειών διαχείρισης αυτών των θέσεων. Πάντα τα επιλεγμένα πρόσωπα προηγούντο της αναγκαιότητας της θέσης ή και της καταλληλότητάς των της θέσης, και αυτό φτάνει ως τις μέρες μας και είναι χωρίς καμία ελπίδα ανατροπής. Αν υπάρχει κάτι απόλυτο στην ζωή -που όλα είναι σχετικά- αυτό είναι ότι δεν πρόκειται ποτέ στην χώρα μας να αλλάξει η παραπάνω εργαλιακότητα του μηχανισμού επάνδρωσης των θέσεων ενδιαφέροντος κρατικής διαχείρισης.

Και βέβαια ως λειτουργικότητα του παραπάνω μηχανισμού, μπορεί εκάστοτε να προκύπτουν και θετικότητες υπερ του κοινωνικού συνόλου (κάποια πρόσωπα να τιμήσουν με την εργασία των την κρατική θέση), αλλά και τότε πάλι ο ίδιος ο μηχανισμός επεμβαίνει, βλέποντας ότι έτσι υπάρχει κίνδυνος να υπονομευτεί από μέσα η παραπάνω μηχανιστική εργαλιακότητά του. Και αυτή η υγιής για το κοινωνικό σύνολο υπονόμευση, να λειτουργεί αλλοιωτικά στον χρόνο για τον πυρήνα του μηχανισμού που αξιωματικά παραμένει ότι: πρώτα βρίσκεται το άτομο και κατόπιν δημιουργείται η κρατική θέση.

Το σύμπτωμα του ιστορικού Γόρδιου Δεσμού (που αφού δεν ελύετο τον έκοψε ο Μέγας Αλέξανδρος), έχει ασφαλώς και ενσωματωμένα μυθικά ποιητικά χαρακτηριστικά, μια και σε όλη την αφήγηση δεν αναφέρεται πως και από ποιους δημιουργήθηκε ο Γόρδιος Δεσμός ως τέτοιος.

Στην νεοελληνική πραγματικότητα το εναρκτήριο λάκτισμα του παραπάνω συστήματος, κρατικής διαχείρισης και προσώπων που επανδρώνουν τις θέσεις της κρατικής, διαχείρισης, βρίσκει την εξήγησή του μέσα απ΄ το ίδιο το σύστημα προφανώς. Και η εξήγηση είναι «η δημιουργία του ίδιου του νεοελληνικού κράτους ως μόρφωμα διαχείρισης των κοινωνικών αναγκαιοτήτων ανθρώπων, που ζούσαν στην Νότιο χερσόνησο της Βαλκανικής».

Η ένταση με την οποία το νεοελληνικό δημιουργηθέν κρατικό μόρφωμα ως κεντρική εξουσία πολέμησε, τις υπάρχουσες δομές διαχείρισης και οργάνωσης των τοπικών επαρχιακών κοινωνιών της εκάστοτε Ελληνικής επικράτειας, εξηγείται. Έπρεπε με κάθε τρόπο να καταργηθεί η όποια διαχείριση κάθε τόπου είχε συγκροτηθεί θεσμικά ή εθιμικά εν μέρει ως τότε και με βάση τις αναγκαιότητες πολιτισμού κάθε τόπου. Και η όλη διαλυθείσα αυτή -πολιτειακή ουσιαστικά- οργάνωση του κάθε τόπου να υπαχθεί στα κριτήρια και τις επιθυμίες αυτών που αρχικά συγκρότησαν το κρατικό νεοελληνικό μόρφωμα ως κέντρο διαχείρισης του εκάστοτε κράτους.

Και η γενεαλογία ήρθε ως επακόλουθο υπό την μορφή κληρονομικότητας διαχείρισης των κρατικών θέσεων (φτάνει φωναχτά ως τις μέρες μας, που ακόμα και ανίψια από τρίτους ξαδέλφους πολιτικών καλούνται απ΄ το εξωτερικό στην χώρα για να επανδρώσουν τις κρατικές θέσεις), πλέον των πρώτων και δευτέρων και τρίτων βαθμών συγγένειας που είναι καθιερωμένα στάτους για την συμμετοχή στην κεντρική κρατική διαχείριση. Ταυτόχρονα βέβαια εμπλουτιζόμενων και των κοινωνικών σχέσεων και διασυνδέσεων και ανθρωπίνων αναγκαιοτήτων, ασφαλώς και υπεισέρχονται και άλλα ατομοκεντρικότερα και αισθητικά χαρακτηριστικά, στην βάση των οποίων δημιουργούνται και καλύπτονται και κρατικές θέσεις διαχείρισης.

Μέσα σε αυτό τον αξεδιάλυτο λαβύρινθο (των σχέσεων-επιδιώξεων κλπ ), ακόμα και οτιδήποτε προκύπτει ως αποτέλεσμα κάθε φορά μιας κοινωνικής δυναμικής ή και ανθρώπινης φιλοτιμίας, δεν μπορεί παρά να καθηλωθεί ως αδύναμο να αντεπεξέλθει την αυτοφυή τρομακτική πίεση της μηχανιστικής εργαλιακότητας του συστήματος για την επάνδρωση του ίδιου του κράτους.

Εδώ βρίσκεται και η ασυνέχεια της ίδιας της κρατικής διαχειριστικής, που ενώ πρίν ακόμα ολοκληρωθεί το έργο του κάθε διαχειριστή στην κρατική θέση, τον αποπέμπει έκτακτα και μάλιστα πολλές φορές κατά παράβαση των εργασιακών συμβάσεων για την χρονικής διάρκειας τοποθέτησης του προσώπου στην θέση!!!! Δηλαδή η ίδια η κρατική διαχείριση αυτοαλλοιώνεται ως θεσμός μια και λειτουργεί διαλυτικά σπάζοντας τις ίδιες τις κοινωνικές συμβάσεις που ή ίδια θεσμοθέτησε.

Έτσι ακόμα εξηγείται και το τι εγένετο και ίσως γίνεται ακόμα, στις θέσεις των αιρετών αμειβομένων της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπου εναλλάσσονται προσυμφωνημένα μέσα στην θεσμισμένη περίοδο της αυτοδιοικητικής αρχής. Το προσυμφωνημένο πέραν της εξ προοιμίου συμπεφωνημένης κτήσης της αμοιβής που έχει η θέση ως εργασία, καταγράφει και μια ποιότητα υπογείου -μη διαφανούς- λειτουργίας, η οποία βάζει τον πολίτη σε σκέψεις για τις μεθόδους και τις πρακτικές συγκρότησης των κοινωνικών συλλογικοτήτων, που ενδιαφέρονται για την διαχείριση της καθημερινότητας των πολιτών και του αγαθού της κοινωνικής συμβίωσης.

Η κανονικότητα -το καθολικό δηλαδή- είναι το ίδιο το συγκροτηθέν κρατικό μόρφωμα, ως γραφειοκρατική λειτουργική κατασκευή (structura), που παραγάγει την συμπτωματολογία των θέσεων κρατικής διαχείρισης.

Και ο πυρήνας, ποσοτικός, μετρήσιμος, απόλυτα προσδιορισμένος, (έννοια της σχετικότητας εδώ δεν υπεισέρχεται, μια και τα ποσοτικά είναι μετρήσιμα), είναι οι πόροι του κράτους αμέσως, δηλαδή μέσω αμοιβών, και εμμέσως, δηλαδή ως κοινωνικές εξωτερικές οικονομίες (ο πλούτος δηλαδή κάθε εποχής περίπου) που έχει να διαχειριστεί το ίδιο το κρατικό αυτό μόρφωμα την αντίστοιχη εποχή. Δηλαδή ο πλούτος που θα διαχειριστούν και θα κατανείμουν τον πλούτο οι όσοι επανδρώνουν εκάστοτε τις θέσεις της κρατικής διαχείρισης.

Η αναγκαιότητα έτσι της γραφειοκρατικής συνέχειας, απαραίτητη για την κοινωνική λειτουργία, γίνεται αναγκαιότητα συνέχειας των επιθυμιών και των βλέψεων των εκάστοτε διακονούντων προσώπων την κρατική θέση. Και το σύμπτωμα της κληρονομικότητας στην διαχείρηση των κρατικών υποθέσεων είναι παρών (νεποτισμός).

Σε παράλληλη -ιστορικώς ποιητική- σχετική με τον γόρδιο δεσμό αναφορά, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι: η μηχανιστική για την διαχείριση των θέσεων του κρατικού μορφώματος (θέσεις και άνθρωποι), αποτελούν ένα σύγχρονο γόρδιο δεσμό. Που μπορεί τον έκοψε ο Μέγα Αλέξανδρος (ούτε τότε λύθηκε), αλλά μυθολογικά. Άλλο όμως ο μύθος και άλλο η πραγματικότητα κάθε φορά.