Ο Φάρος στον Κάβο της Νιράς: Ένας τόπος όπου μπλέκονται οι μύθοι με την ιστορία

Λαμποκοπούσε στο χειμωνιάτικο ήλιο το απόγευμα της Κυριακής ο Φάρος, στον Κάβο της Νιράς (Κάβο Δουκάτο), στο νοτιότερο άκρο του νησιού μας, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο όμορφους φάρους στον ελλαδικό χώρο.

Ένας τόπος γεμάτος με μύθους και ιστορία, από τους αρχαίους ακόμη χρόνους. Όπου μπλέκεται καμιά φορά το ένα με το άλλο και είναι δύσκολο να ξεδιαλύνεις την αλήθεια από το παραμύθι. Το τελευταίο δραματικό κομμάτι της ιστορίας του είναι ταυτισμένο στις μνήμες των ανθρώπων του τόπου μας με τη σφαγή τον Ιούνη του 1944 των Κεφαλονιτών του αποσπάσματος Φουρτούνα, που βρήκαν καταφύγιο εκεί, μετά την ατυχή για τον ΕΛΑΣ έκβαση της Μάχης της Λευκάδας, με μια αμυδρή ελπίδα ότι θα μπορούσαν να περάσουν απέναντι, στην πατρίδα τους. (Δες εδώ)

Ο φάρος κατασκευάστηκε το 1890. Το ύψος του πύργου του είναι 14 μέτρα και το εστιακό του ύψος 70 μέτρα. Σύμφωνα με την δίγλωσση εντοιχισμένη πινακίδα της Υπηρεσίας Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού λειτούργησε για πρώτη φορά το 1890 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε σβηστός και επαναλειτούργησε το 1945 με πηγή ενέργειας πάλι το πετρέλαιο. Το 1950 καταστράφηκε από σεισμό και προσωρινά λειτούργησε ως αυτόματος πυρσός ασετυλίνης μέχρι το 1956, οπότε αποπερατώθηκαν οι εργασίες επισκευής. Το 1986 ηλεκτροδοτήθηκε, αντικαταστάθηκαν τα μηχανήματα πετρελαίου και λειτουργεί έκτοτε ως ηλεκτρικός.

Πάει καιρός από τότε που τον είχαμε επισκεφτεί τελευταία. (Δες εδώ). Αυτή τη φορά δεν θύμιζε σε τίποτα την τοτινή εγκατάλειψη. Καλοσυντηρημένο και φρεσκοβαμμένο τον βρήκαμε, απαστράπτοντα στο χειμωνιάτικο ήλιο.

Το καινούργιο ήταν επίσης μια προειδοποιητική πινακίδα σε μια κολόνα, στο πλάτωμα κάτω από το κτίριο, που απαγορεύει την διέλευση στο Φάρο «λόγο (!) ρωγμών στο έδαφος». Οι τελευταίοι σεισμοί φαίνεται, αν και δεν προσέξαμε κάτι το ιδιαίτερο.

Το δεύτερο ένα εικονοστάσι (εικόνισμα) σε κοντινή απόσταση, με τη φωτογραφία ενός αλλοδαπού, ιταλικής μάλλον καταγωγής. Δεν γνωρίζουμε την ιστορία του.

Ο φάρος είναι φτιαγμένος πάνω στον αρχαίο ναό του Απόλλωνα. «Εννοείται με την Λευκάδα πέτρην -τον λευκάζοντα βράχον- το σημερινόν ακρωτήριον Λευκάτας; Το βραχώδες τούτο ακρωτήριον αποτελεί από αιώνων το όριον μεταξύ της εσωτερικής ηρέμου θαλάσσης των Οδυσσειακών νήσων και της ταραχώδους εξωτερικής θαλάσσης, η οποία φθάνει ανοικτή μέχρι της Σικελίας. Επί των ανοικτοχρώμων βράχων υψούτο κατά την Αρχαιότητα εις ναός του Λευκάτα Απόλλωνος, του οποίου ελάχιστα υπολείμματα ανεσκάφησαν υφ΄ ημών», αναφέρει στο σύγγραμμά του «Alt-Ithaka: ein Beitrag zur Homer-Frage, Studien und Ausgrabungen auf der Insel Leukas-Ithaka» ο μεγάλος Γερμανός Αρχαιολόγος Βίλχελμ Νταίρπφελντ.

Κατάλοιπα του αρχαίου ναού χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του φάρου, ενώ άλλα βρίσκονται «ατάκτως ερριμμένα» στο γύρο χώρο. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβουλίο κήρυξε το 2011 ως αρχαιολογικούς χώρους τον απόκρημνο Λευκάτα και την περιοχή της Νηράς με το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου.

Το Μοναστήρι τ΄ Αη Νικόλα στην Ιρά Αθανίου είναι, τρόπον τινά, η αναγκαστική στάση στο δρόμο για το Ακρωτήρι Λευκάτας και το Φάρο. Ιδιαίτερα μετά την αναγέννησή του τα τελευταία χρόνια. Μοσχοβολά ασβέστη και λιβάνι. Οι πρόσφατοι σεισμοί που έπληξαν την περιοχή αυτή δεν άφησαν αλώβητο το μοναστήρι. Μεγαλύτερες ζημιές παρουσιάζουν δυο τουλάχιστον από τα κτίσματά του.

Εδώ έβρισκαν από παλιά αποκούμπι οι ναυτικοί, όταν αγρίευαν τα νερά του Κάβου. Για να ανάψουν ένα κερί στον Άγιο, που πήρε την εξουσία των θαλασσών από τον αρχαίο τριαινοφόρο Θεό. Περίμεναν μέχρι να γαληνέψουν τα νερά και να μπορέσουν να καβατζάρουν τον κάβο και να συνεχίσουν το ταξίδι τους.

[Gallery not found]
______________________________
Σχετικά:
Το Ακρωτήρι Λευκάτας (ή Κάβος της Κυράς ή Κάβος της Νιράς ή Κάβο Δουκάτο) (2013)
Οι Φάροι της Λευκάδας (2012)
Επιχείρηση Λευκάδος – Του Γιώργου Κουτσουβέλη (Κοντηλάτου) – Μέρος Α΄ (2012)
Επιχείρηση Λευκάδος – Του Γιώργου Κουτσουβέλη (Κοντηλάτου) – Μέρος Β΄ (2015)
Μια περιπετειώδης διαφυγή στο Θιάκι μετά τη Μάχη της Λευκάδας – Η σφαγή στον Κάβο της Νηράς (2011)
Λευκάδα: Αρχαιολογικός χώρος ο βράχος Λευκάτας (2011)
Ακρωτήρι Λευκάτας ή Κάβος της Κυράς (2009)
Το άλμα της Λευκάδος