Για το Αμερικάνικο Δολάριο – Μέρος 3ον
Του Θεόδωρου Αραβανή
Η διάσκεψη της Γένοβας και ο κανόνας …χρυσού συναλλάγματος.
Μπορεί οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να βγήκαν ενισχυμένες μετά το τέλος του πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, αλλά η παγκόσμια νομισματική διαχείριση ακόμα χόρευε στον ρυθμό μέχρι τότε της Αγγλικής στερλίνας.
Η διάσκεψη της Γένοβας το 1922, καθόρισε μια βασική αρχή, η οποία συνίστατο στο, ότι: Αφού ένα χαρτονόμισμα είναι μετατρέψιμο σε χρυσό για όλους τους ξένους που διαμένουν στην εκδότρια χώρα, είναι επίσης μετατρέψιμο υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και για οποιοδήποτε ποσό. Επομένως το εξωτερικό συνάλλαγμα μπορεί να παίξει τον ρόλο του χρυσού. Στην διάσκεψη της Γένοβας λοιπόν αποφασίστηκε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέμεναν στον κλασσικό κανόνα χρυσού, διατηρώντας οι πολίτες της την δυνατότητα να μετατρέψουν τα δολάρια σε χρυσό. Η Βρετανία και οι άλλες χώρες της Δύσης, ωστόσο, επέστρεψαν σε έναν ψευδο-κανόνα του χρυσού το 1926. Σύμφωνα με το αυτόν το ψευδο-κανόνα χρυσού, οι Βρετανικές λίρες και τα άλλα νομίσματα δεν θα ήταν πληρωτέα σε χρυσά νομίσματα, παρά μόνο σε ράβδους χρυσού μεγάλου μεγέθους, κατάλληλες μόνο για διεθνείς συναλλαγές. Αυτό εμπόδιζε τους απλούς πολίτες της Βρετανίας και των άλλων χωρών να χρησιμοποιούν στην καθημερινή των ζωή, και έτσι επέτρεψε ένα μεγαλύτερο βαθμό αυξήσεως της προσφοράς χαρτονομισμάτων από τις τράπεζες. Ακόμη αποφασίστηκε ειδικά για την Βρετανία να μπορεί να ανταλλάσσει τις λίρες της όχι μόνο με χρυσό, αλλά και με δολάρια. Ενώ οι άλλες χώρες δεν αντάλλασσαν τα δικά τους νομίσματα με χρυσό αλλά μόνο με τις τις αγγλικές λίρες.
Ουσιαστικά και εδώ είναι το κρίσιμο σημείο της διασκέψεως της Γένοβας είχε δημιουργηθεί μια πυραμιδοειδής νομισματική επαγωγική ανακλάδωση που στις ΗΠΑ είχε κορυφή τον χρυσό. Και επειδή μόνο το δολάριο μπορούσε ουσιαστικά να ανταλλάσσεται καθημερινά σε κάθε μέγεθος με τον χρυσό, για τούτο και το 1924 έγραφε ο Μπ. Στρόνγκ διοικητής της Φέντεραλ Ρηζέρβ Μπάνκ (Ομοσπονδιακής Τραπέζης Αποθεμάτων) της Νέας Υόρκης, στον διοικητή της Τραπέζης της Αγγλίας: «Το δολάριο είναι χρυσός. Το δολάριο είναι επομένως ένα αποθεματικό νόμισμα». H διατύπωση τούτη του Μπ. Στρόνγκ έδειχνε και την επιδίωξη των ΗΠΑ, για το δολάριο.
Η διάσκεψη της Γένοβας το 1922 (ο κανόνας χρυσού συναλλάγματος ουσιαστικά) δεν ήταν παρά μια νομισματική ανταγωνιστική συνθήκη-διευθέτηση προσωρινή, που ουσιαστικά εμπεριείχε το σπέρμα της νομισματικής αστάθειας, καθιερώνοντας ουσιαστικά μια διεθνή συναλλαγματική τάξη εξαναγκασμού των νομισματικών κρατικών οντοτήτων να κινηθούν προς το εργαλείο της αυξήσεως της προσφοράς χρήματος, με αποτέλεσμα τις πληθωριστικές ενδείξεις, στην βάση του χρυσού (του Δολαρίου δηλαδή).
Ο νομισματικός μηχανισμός της διάσκεψης της Γένοβας (του κανόνα χρυσού συναλλάγματος) δεν μπορούσε να λειτουργήσει γρήγορα και να ανταποκριθεί στην ικανοποίηση των λεπτών ισορροπιών της οικονομικής και νομισματικής ζωής μεταξύ των χωρών. Μια και τα νομίσματα των άλλων χωρών είχαν τον περιορισμό των μεγάλων ποσοτήτων για να ανταλλάσσονται με χρυσό, ανταλλάσσονταν ούτω με λίρες Αγγλίας. Τα κράτη κρατούσαν τις λίρες Αγγλίας και εξέδιδαν δικά τους πληθωριστικά χαρτονομίσματα. Η νομισματική έτσι πληθωριστική υπερθέρμανση έφτασε και στην Αμερική μέσω της δυνατότητας των ΗΠΑ (δηλαδή μέσω του ενισχυμένου δολαρίου) να ενισχύουν την προσφορά χρήματος εκδίδοντας πληθωριστικά δολάρια. Η παραμικρή απώλεια εμπιστοσύνης στην όλο και ποιο ευαίσθητη ρευστή παραπάνω πληθωριστική δομή, ήταν σίγουρο πώς θα οδηγούσε στην κατάρρευση.
(Συνεχίζεται…)
