Μια συνέντευξη του φαρμακοποιού Παναγιώτη Κονιδάρη στο Meganisi News για τις απεργίες στα φαρμακεία

Ο Παναγιώτης Κονιδάρης είναι φαρμακοποιός -διατηρεί φαρμακείο στο Μεγανήσι- συγγραφέας («Το χειρόγραφο της Πράγας», «Πανάκεια»), διαχειριστής ιστολογίου… και δεινός σκακιστής. Η πιο κάτω συνέντευξή του δόθηκε στο ιστολόγιο «Meganisi News» (meganisinews.wordpress.com) απ” όπου και την αναδημοσιεύουμε:

– Πράγματι, ο κλάδος μας δεν έχει συνηθίσει τον κόσμο σε απεργιακές κινητοποιήσεις, παρά τις ολοένα αυξανόμενες πιέσεις που δέχεται, όπως το μόνιμο πρόβλημα των καθυστερήσεων των πληρωμών από τα κρατικά Ασφαλιστικά Ταμεία. Κι αυτό γιατί δεν είναι εύκολο να στερήσεις το φάρμακο από τους ανθρώπους. Όμως αυτή τη φορά ο κόμπος έφτασε στο χτένι αφού η κυβέρνηση προχώρησε απροειδοποίητα σε εισαγωγή καταστροφικών για τον κλάδο μας ρυθμίσεων στο -ούτως ή άλλως- επονείδιστο νομοσχέδιο των οικονομικών μέτρων. Αυτές οι αλλαγές έχουν να κάνουν με το «άνοιγμα» του επαγγέλματος και την απελευθέρωση των τιμών και της αγοράς του φαρμάκου, εκεί που σήμερα υπάρχει κρατική (και μάλιστα φθηνή) διατίμηση.

– Όχι, δεν θεωρείται τέτοιο από τη στιγμή που δεν απαγορεύεται σε κάποιον φαρμακοποιό που τελειώνει τώρα το Πανεπιστήμιο να ανοίξει φαρμακείο. Αυτό που υπάρχει στην Ελλάδα είναι κάποια πληθυσμιακά όρια στη χωροθέτηση των φαρμακείων. Η χώρα μας έχει 10.500 φαρμακεία, δηλαδή 1 ανά 950 κατοίκους, εκεί που στα κράτη της Ε.Ε. η αναλογία είναι 1 ανά 3-10.000 κατοίκους. Η Θεσσαλονίκη μόνο έχει 1.300 φαρμακεία, όσα όλη η Αυστρία! Έτσι, με τα πληθυσμιακά όρια οι νέοι φαρμακοποιοί ανοίγουν τελικά στην επαρχία καλύπτοντας και μέρη που αλλιώς δε θα είχαν καμιά ελπίδα να δουν φαρμακείο. Να τονίσω εδώ ότι ακόμα και στην Κοινοτική Οδηγία 123 που επιτάσσει στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, στο άρθρο 2, παρ. 2, ξεκαθαρίζεται σαφώς ότι το φαρμακευτικό επάγγελμα δεν ανήκει στα λεγόμενα «κλειστά».

– Το κακό δεν είναι αυτό. Δεν υπάρχει δηλαδή αντίδραση από παλιούς σε νέους συναδέλφους. Το πρόβλημα ξεκινάει από τη στιγμή που το ίδιο το Υπουργείο Ανάπτυξης διατυμπανίζει ότι προτίθεται να μειώσει τον αριθμό των φαρμακείων σε 4.500! Δεν είναι οξύμωρο; Όχι βέβαια, αφού παράλληλα από το ίδιο υπουργείο διέρρευσε το έντονο ενδιαφέρον μεγάλων Super Market, όπως τα LIDL και τα CARREFOUR για να μπουν στην αλυσίδα διακίνησης του φαρμάκου! Αντιλαμβάνεται ο καθένας τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Αν τα σημεία πώλησης του φαρμάκου περάσουν στα χέρια επιχειρηματιών άσχετων με την επιστήμη, το φάρμακο παύει να είναι κοινωνικό αγαθό (όπως αναγνωρίζει και το Σύνταγμα) και γίνεται αυτομάτως καθαρά εμπορεύσιμο είδος. Ένας επιχειρηματίας ούτε όρκο έχει δώσει να διαφυλάσσει τη δημόσια υγεία, ούτε έχει υποχρέωση να νοιάζεται για τον ασθενή συνάνθρωπό του, ούτε σε τελική ανάλυση έχει την επιστημονική κατάρτιση να ασχοληθεί με ειδικά ζητήματα. Αυτό που θα έχει σαν στόχο είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους του, ακόμα κι αν αυτό θα επιβαρύνει τον κρατικό κορβανά ή θα αποβεί επιζήμιο για την υγεία των ασθενών. Κάτι τέτοιο κανείς φαρμακοποιός, νέος ή παλιός, δεν μπορεί να το αποδεχτεί.

– Ασφαλώς και έχει σημασία. Δεν είναι το ίδιο να σε βλέπουν σαν ασθενή και το ίδιο να σε βλέπουν σαν πενηντάευρο. Ούτε να παίρνεις φάρμακο από το χέρι του φαρμακοποιού είναι το ίδιο με το να στο σερβίρει μια ανειδίκευτη υπάλληλος δίπλα στα παριζάκια (πιθανόν και μαζί με αυτά). Ακόμα και τα πιο κοινά φάρμακα έχουν παρενέργειες και αντενδείξεις. Μπορεί οποιοσδήποτε να χορηγήσει Depon, αλλά δεν μπορεί οποιοσδήποτε να ξέρει πότε αυτό θα προκαλέσει λιπώδη διήθηση. Μπορεί ο καθένας να χορηγήσει Ασπιρίνη αλλά ο φαρμακοποιός ξέρει πότε υπάρχει ο κίνδυνος σε ένα μικρό παιδί να προκληθεί σύνδρομο Reye (με θνησιμότητα 30%) ή σε έναν ενήλικα γενικευμένη εσωτερική αιμορραγία λόγω ταυτόχρονης λήψης αντιπηκτικών. Είναι απλό. Το σπίτι σου θα το σχεδιάσει αρχιτέκτονας και μηχανικός. Αν το σχεδιάσει αλμπάνης, μάλλον θα πέσει να σε πλακώσει. Την ηλεκτρική εγκατάσταση θα την κάνει ηλεκτρολόγος. Αν την κάνω εγώ ο αδαής, πιθανότατα θα πάθεις ηλεκτροπληξία. Το ίδιο ισχύει σε κάθε επιστημονικό κλάδο. Επιπρόσθετα, έχει κανείς την ψευδαίσθηση ότι οι αλυσίδες των Super Market θα έχουν να την ευαισθησία να κρατήσουν φαρμακεία ασύμφορα π.χ. σε ορεινές, νησιωτικές ή απομονωμένες περιοχές (όπως το Μεγανήσι), τη στιγμή που θα τους είναι οικονομικό βαρίδι; Ούτε κατά διάνοια. Φαίνεται εξάλλου από το σημερινό τους marketing. Αν υλοποιηθεί κάτι τέτοιο σε λίγα χρόνια η μισή Ελλάδα θα μείνει ακάλυπτη από φαρμακεία.

– Μα δε μιλάμε για τίμιο ανταγωνισμό σε επίπεδο επιστημονικού κύρους ή έστω σταθερής κρατικής διατίμησης. Μόλις χτες η κυρία Κατσέλη κάλεσε τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο (ΠΦΣ) «να καταθέσει τις προτάσεις του για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας στο χώρο του φαρμάκου»! Αυτό συμπλέει εμφανώς με τις λογικές της απελευθέρωσης των τιμών. Προφανώς ο στόχος της Κυβέρνησης είναι να ζητήσει εκπτώσεις προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία για να ελαφρύνει προσωρινά τη θέση τους. Και προφανώς το LIDL έχει τάξει για κάποιο χρονικό διάστημα να τις παρέχει. Πώς θα το συναγωνιστεί το μέσο φαρμακείο; Σε ελάχιστους μήνες θα χάσει τους πελάτες του και μοιραία κλείσει, αφού δε θα μπορεί να παρέχει υψηλές εκπτώσεις και άρα να έχει συμβάσεις με τα Ταμεία. Αρκεί να σκεφτούμε πώς κλείνουν σήμερα ένα-ένα τα Mini Market. Και όταν θα κλείσουν 5-6.000 φαρμακεία, θα μείνουν μόνο οι επιχειρηματίες που θα λυμαίνονται τον ευαίσθητο χώρο του φαρμάκου και τότε οι τιμές θα ξαναπάρουν τάχιστα την ανιούσα και μάλιστα με ανεξέλεγκτους ρυθμούς, όπως συνέβη στις ΗΠΑ. Αυτό δηλαδή που θα γίνει είναι το να ακριβύνει μεσοπρόθεσμα το φάρμακο αφήνοντας κάποιους (λίγους) πλουσιότερους απ’ όσο σήμερα, τα Ταμεία στην ίδια δεινή θέση, τους φαρμακοποιούς, που υψώνουν ανάχωμα, ξεκληρισμένους και ανίκανους πια να αντιδράσουν και τους ασθενείς πιο ταλαιπωρημένους να πληρώνουν για την υγεία τους από την τσέπη τους ή αλλιώς να ψοφάνε. Όμορφος κόσμος, καπιταλιστικά πλασμένος…

– Καταρχήν η περίφημη οικονομική κρίση είναι τεχνητή, όπως επισημαίνουν έγκριτοι Έλληνες και ξένοι οικονομολόγοι. Θεωρώ λοιπόν πώς κανείς Έλληνας εργαζόμενος δε θα έπρεπε να «συμβάλει», αφού δεν έφταιξε πουθενά. Ας δεχτούμε όμως ότι έχουμε μια υφιστάμενη δύσκολη οικονομική συγκυρία, στην οποία πρέπει να επιμερίσουμε το κόστος. Οι φαρμακοποιοί δεν είπαν ποτέ το αντίθετο. Ήδη έχουν πληρώσει ακριβά τα νέα μέτρα. Απορροφήσαμε την αύξηση του ΦΠΑ και θα γίνει το ίδιο και με την εκ νέου αύξησή του. Με τις τελευταίες μειώσεις των τιμών των φαρμάκων κατά 20% μ.ο. πληρώνουμε από την τσέπη μας τη διαφορά του στοκ των φαρμάκων που υπάρχουν στα ράφια μας. Αυτό σημαίνει μια ζημιά της τάξης των 6-10.000 ευρώ για κάθε φαρμακείο, αφού αγοράζουμε ακριβά και χορηγούμε φθηνά. Μας ακούσατε όμως να διαμαρτυρόμαστε γι’ αυτό; Το δεχτήκαμε αγόγγυστα επειδή οι σύλλογοί μας ανέκαθεν ήταν υπέρ του φθηνού και ποιοτικού φαρμάκου για τον κοσμάκη. Φορολογούμαστε με έσοδα-έξοδα και (σύμφωνα με στοιχεία του ίδιου του Υπ. Οικονομικών) είμαστε το πρώτο επάγγελμα (αν όχι και το μοναδικό) σε τίμιες φορολογικές δηλώσεις και με μηδενική φοροδιαφυγή, αφού καταθέτουμε κάθε μήνα το τζίρο μας με τιμολόγια στα Ασφαλιστικά Ταμεία, για να μπορούμε να πληρωθούμε (και μάλιστα με φορολογική ενημερότητα, δηλαδή χωρίς εκκρεμότητες). Τα φαρμακεία μας είναι υγιείς επιχειρήσεις με επιστημονικό προσωπικό που απασχολούν 45.000 εργαζόμενους, δηλαδή δίνουμε θέσεις εργασίας. Εργαζόμαστε 365 μέρες το χρόνο, μέρα και νύχτα, Σαββατοκύριακα και αργίες, χωρίς να πληρωνόμαστε πρόσθετα για την υπερωριακή μας εργασία (όπως οι γιατροί όταν εφημερεύουν). Πιστώνουμε το κράτος επ’ αόριστον (αφού μας πληρώνει όποτε το θυμηθεί) εδώ και δεκαετίες επιτρέποντας σε κάποιους να ασκούν πολιτική υγείας με τα χρήματα των φαρμακοποιών. Γνωρίζω συναδέλφους που έχουν πάρει δάνειο για να καλύψουν τις επιταγές τους την ίδια στιγμή που το κράτος τους οφείλει μεγάλα ποσά. Ο ίδιος έφτασα μια-δυο φορές στα πρόθυρα αυτής της πρακτικής. Να προσθέσω ακόμα ότι είναι γνωστές οι υπηρεσίες που παρέχει δωρεάν το ελληνικό (και μόνο το ελληνικό) φαρμακείο. Μετράμε πιέσεις και ζάχαρα, δίνουμε συμβουλές υγείας, ρυθμίζουμε δοσολογίες και παρέχουμε πρώτες βοήθειες. Αντιμετωπίζουμε καθημερινά μικροπεριστατικά αποτελώντας έναν κυματοθραύστη κόστους, αφού αυτά θα κατέληγαν διαφορετικά στο ΕΣΥ. Όλο αυτό συνιστά ένα αντιαναπτυξιακό και επιζήμιο προφίλ επαγγελματία ή έναν επιστημονικό και οικονομικό αρωγό της δημόσιας υγείας; Η απάντηση είναι, νομίζω, προφανής.

– Η τιμή του φαρμάκου είναι σταθερή (και ελπίζω να παραμείνει) και καθορίζεται από το κράτος. Η συνταγογράφηση γίνεται από τους γιατρούς και ο φαρμακοποιός δεν μπορεί να παρέμβει. Οι φαρμακοβιομήχανοι από καιρό σε καιρό ζητούν και παίρνουν ανατιμήσεις, με διάφορα κόλπα, όπως οι τεχνητές ελλείψεις των φαρμάκων. Ας μου πει κάποιος πού ευθύνεται ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας, ο φαρμακοποιός δηλαδή, σε όλο αυτό το πανηγύρι. Να τονίσω όμως και κάτι που δεν ξέρει ο πολύς κόσμος. Οι δαπάνες για φάρμακα αποτελούν το 23% των συνολικών δαπανών στην Υγεία. Τα περισσότερα χρήματα δαπανιούνται σε νοσοκομειακά φάρμακα (με τα οποία εμείς δεν έχουμε σχέση, με την εμπορική έννοια), σε κλινικές και παρακλινικές εξετάσεις, σε ιατρικά βοηθήματα, σε νοσήλεια και δεν συμμαζεύεται. Γιατί κανείς ως τώρα δεν έβαλε χέρι στα κυκλώματα που καταληστεύουν τα δημόσια νοσοκομεία και που έχουν σαν πρωτεργάτες τους φαρμακοβιομήχανους, κάποιους διοικητές νοσοκομειακών μονάδων και (λυπάμαι που το λέω) κάποιους επίορκους γιατρούς; Γιατί δεν κόβεται με το μαχαίρι ο γόρδιος δεσμός της σχέσης Εταιριών και γιατρών που οδηγεί στην αθρόα και αχρείαστη συνταγογράφηση, με την μέθοδο της αναγραφής όχι εμπορικής αλλά φαρμακευτικής-χημικής ονομασίας; Γιατί δεν επισπεύδεται η μηχανοργάνωση των Ταμείων και του ελέγχου των συνταγών; Όλες αυτές και πολλές ακόμα είναι προτάσεις που έχουν κατατεθεί από τον ΠΦΣ εδώ και χρόνια και που οι μελέτες δείχνουν ότι θα οδηγούσαν σε μια εξοικονόμηση δαπανών ύψους τουλάχιστον 1,8 δις ευρώ ετησίως! Λύσεις υπάρχουν. Και οι φαρμακοποιοί είναι μέρος της λύσης, όχι μέρος του προβλήματος.

– Μέγα ψέμα! Δυστυχώς αυτή είναι μια καραμέλα που πιπιλίζουν εδώ και κάποιο διάστημα πολλά ΜΜΕ. Σε πρόσφατη εκπομπή της η κυρία Παναγιωταρέα διερρήγνυε τα ιμάτιά της ότι οι φαρμακοποιοί κερδίζουν 35% επί της λιανικής τιμής του φαρμάκου. Τα τηλεφωνήματα διαμαρτυρίας, για το κατάφωρο ψέμα, του προέδρου και του αντιπροέδρου του ΠΦΣ κατά τη διάρκεια της εκπομπής ουδέποτε βγήκαν στον αέρα. Η αλήθεια είναι ότι το μεικτό κέρδος του φαρμακείου είναι 24,6% από το οποίο πρέπει να αφαιρεθεί το κόστος λειτουργίας του, οι μισθοδοσίες, τα ασφάλιστρα κτλ, για να μη μιλήσουμε για το κεφάλαιο που είναι υποχρεωμένος να δεσμεύει στα ράφια του. Σε έρευνα του Πάντειου Οικονομικού Πανεπιστημίου του 2009 αποδεικνύεται ότι το καθαρό κέρδος του φαρμακοποιού επί της λιανικής τιμής είναι μόλις 10,8%, πολύ λιγότερο απ’ ότι στην υπόλοιπη ευρωζώνη και οριακό για την επιβίωση ενός μικρού φαρμακείου (πχ ενός συνοικιακού στην Αθήνα). Την ίδια στιγμή το κέρδος της φαρμακοβιομηχανίας επί της λιανικής τιμής ανέρχεται στο ιλιγγιώδες 63%! Δηλαδή αν ένα φάρμακο κάνει 100 ευρώ στην τσέπη του βιομήχανου πάνε τα 63 και στην τσέπη του φαρμακοποιού τα 11. Μπορεί κανείς να βγάλει εύκολα τα συμπεράσματά του. Να πω εδώ ότι η συντονισμένη και κακόβουλη εναντίον των φαρμακοποιών επίθεση κάποιων ΜΜΕ δεν είναι καθόλου τυχαία. Για να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, τουλάχιστον τα συγκροτήματα Ψυχάρη και Αλαφούζου έχουν εκδηλώσει την προτίμησή τους στα συμφέροντα των βιομηχάνων και των λοιπών επιχειρηματιών που στηρίζουν με την διαφημιστική τους πίτα τα κανάλια και τα έντυπά τους. Το ίδιο κάνει και η εκάστοτε κυβέρνηση με δημοσιογράφους-παπαγαλάκια. Το ενημερωτικό παιχνίδι είναι στημένο και βέβαια δε νομίζω ότι αυτό εκπλήσσει πλέον κανέναν. Οι φαρμακοποιοί, όπως και όλοι οι υπόλοιποι απλοί πολίτες είναι σχεδόν ανίσχυροι απέναντι σε αυτή τη χειραγώγηση.

– Οι σύλλογοί μας είναι ξεκάθαροι σε αυτό το σημείο. Υπάρχουν «κόκκινες γραμμές» που πίσω από αυτές δεν μπορεί να κινηθεί ο κλάδος χωρίς να καταστραφεί, όπως είναι η απελευθέρωση της αγοράς του φαρμάκου σε ένα καθεστώς ζούγκλας, η υποβάθμισή του σε επίπεδο εμπορεύματος και η απελευθέρωση των τιμών. Από κει και πέρα οι φαρμακοποιοί δεν πετούν μολότοφ, ούτε κλείνουν την εθνική οδό, ούτε μπορούν να οργανώσουν μαζικό συλλαλητήριο στο κέντρο της Αθήνας. Το μόνο όπλο που διαθέτουν είναι η απεργία και το κλείσιμο των φαρμακείων τους. Παράλληλα κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια να ενημερώσουμε τον κόσμο για αυτά που τον περιμένουν, γιατί ο ασφαλισμένος είναι αυτός που θα πληρώσει τελικά τη νύφη αλλά και επειδή δεν είμαστε κάτι ξέχωρο από την υπόλοιπη κοινωνία. Ο φαρμακοποιός είναι κι αυτός κομμάτι του λαού, δεν είναι κανένα πλουσιόπαιδο που κάνει κρουαζιέρες με θαλαμηγούς και σκι στο Σαμονί και στο Κουρσεβέλ. Ζει και αντιμετωπίζει καθημερινά τον πόνο του ασθενούς συμπολίτη, συμπατριώτη ή και συγγενή του και κάνει ότι είναι δυνατόν για να βελτιώσει την υγεία του, με ευθύνη και ανθρωπιά. Αν αυτά χαθούν, ο σώζων εαυτώ σωθήτω. Εννοείται βέβαια ότι σε αυτόν τον αγώνα δε θα θέσουμε σε καμιά περίπτωση σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, όπως αποδείξαμε και με τις πρώτες μας μαζικές απεργίες. Τα εφημερεύοντα φαρμακεία θα παραμένουν ανοικτά και όλα τα επείγοντα περιστατικά θα εξυπηρετούνται κανονικά. Δεν είμαστε αυτοί που θα ταλαιπωρήσουν τους ανθρώπους, ίσα-ίσα που τους θέλουμε δίπλα μας στον αγώνα για ένα καλύτερο σύστημα υγείας και για την κατοχύρωση φθηνού και ποιοτικού φαρμάκου για όλον τον κόσμο σε κάθε μήκος και πλάτος της Ελλάδας. Η προσπάθειά μας θα είναι να προστατεύσουμε όλα αυτά, αλλά συνάμα και την επιστημονική μας ταυτότητα και, εν τέλει, την αξιοπρέπειά μας που δεν πουλιέται, ούτε αγοράζεται.

Πηγή: Meganisi News (meganisinews.wordpress.com)