Παρουσίαση του βιβλίου «Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας» της Χριστίνας Παπακώστα στην Πρέβεζα

Το βιβλίο της ιστορικού Χριστίνας Παπακώστα με τίτλο «Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας – Διοίκηση και οργάνωση της πόλης τον 18ο αιώνα», που εκδόθηκε στο τέλος του 2018 από την Περιφέρεια Ηπείρου – Π.Ε. Πρέβεζας, θα παρουσιαστεί αύριο, Σάββατο 26 Ιανουαρίου, και ώρα 19:00, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Πρέβεζας.

Στην εκδήλωση καλούν η Περιφέρεια Ηπείρου και το Ίδρυμα «Ακτία Νικόπολις».

Το βιβλίο, που μια πρώτη του ηλεκτρονική μορφή είχε αναρτηθεί στο site της Περιφερειακής Ενότητας Πρέβεζας και μπορεί να διαβαστεί εδώ (αρχείο PDF), περιλαμβάνει ενδιαφέροντα στοιχεία και για την Λευκάδα (μεταξύ άλλων τον κατάλογο των Πρεβεζάνων μετοίκων στη Λευκάδα και των γαιών που τους απονεμήθηκαν στο Καλλιγόνι το 1701).

Για τη σύνθεση και τη συγγραφή του βιβλίου η κ. Παπακώστα εργάστηκε δύο χρόνια με επιτόπια έρευνα στα Αρχεία Νομού Λευκάδας και Κέρκυρας, στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος αλλά και στα αρχεία και τις βιβλιοθήκες της Βενετίας.

Την (φανταστική) απεικόνιση του κάστρου του Αγίου Ανδρέα, που κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου, φιλοτέχνησε ο ζωγράφος Γιάννης Θεριανός.

Η Πρέβεζα πέρασε οριστικά στα χέρια των Βενετών με τη συνθήκη του Πασσάροβιτς, τον Ιούλιο του 1718. Με την ενσωμάτωσή της στο κράτος της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας έφθασαν στην Πρέβεζα βενετοί αξιωματούχοι με τον τίτλο του προβλεπτή (provveditore), στους οποίους ανατέθηκε η διοίκηση και η φύλαξη της περιφέρειας της Πρέβεζας. Οι αξιωματούχοι αυτοί καλούνταν να ασκήσουν καθήκοντα διοικητικά, διαχειριστικά αλλά και δικαστικά. Απόρροια της άσκησης των καθηκόντων τους ήταν η παραγωγή αλλά και η διαχείριση εγγράφων. Από το υλικό αυτό ένα σημαντικό κομμάτι του σώζεται σήμερα στα Αρχεία Νομού Λευκάδας. Πρόκειται για ένα τμήμα του Αρχείου της Γραμματείας του προβλεπτή της Πρέβεζας, αποτελούμενο από κατάστιχα και λυτά έγγραφα, 5.700 συνολικά φύλλων, το οποίο εντοπίστηκε το 2010, ταξινομήθηκε από τη σ. και αποτέλεσε την υποσειρά «Προβλεπτή Πρεβέζης», η οποία εκτείνεται σε 92 φακέλους.

Το βιβλίο, στο οποίο παρουσιάζεται και αξιοποιείται ως ιστορική πηγή για πρώτη φορά το υλικό αυτό, αρθρώνεται σε έξι ενότητες με τους ακόλουθους τίτλους: «Πρέβεζα: ο χρόνος, ο τόπος, οι άνθρωποι», «Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας», «Οι Προβλεπτές της Πρέβεζας», «Η υπαλληλία», «Η αστική κοινότητα της Πρέβεζας», «Οι συσσωματώσεις στην Πρέβεζα».

Έπειτα από την εκτενή παρουσίαση του τόπου και των ανθρώπων του κατά τον 18ο αιώνα, η συγγραφέας επικεντρώνεται στο σωζόμενο για την Πρέβεζα αρχειακό υλικό στα αρχεία και τις βιβλιοθήκες του ελληνικού χώρου και της Βενετίας, παρουσιάζει τους φορείς παραγωγής των εγγράφων, και εξετάζει τον λόγο για τον οποίο το αρχειακό υλικό που εντοπίστηκε στα Αρχεία Νομού Λευκάδας κατέληξε εκεί. Στη συνέχεια δίνει τον αναλυτικό κατάλογο της αρχειακής σειράς «Προβλεπτής Πρεβέζης» (σ. 38-122).

Στις ενότητες που ακολουθούν εξετάζεται το αξίωμα του προβλεπτή Πρεβέζης (ορισμός, καθήκοντα, δικαιοδοσία, μισθός) και της ευάριθμης υπαλληλίας που υποστήριζε το έργο του, και δίνεται ο κατάλογος των προσώπων που άσκησαν το αξίωμα του προβλεπτή, των βενετικών οικογενειών που στελέχωσαν τον διοικητικό μηχανισμό στον χώρο του Ιονίου κατά τον 18ο αιώνα, καθώς και των υπαλλήλων που υποστήριξαν τον βενετικό διοικητικό μηχανισμό της Πρέβεζας (σ. 123-176). Στις δύο τελευταίες ενότητες, εξετάζεται η συγκρότηση και η λειτουργία της αστικής κοινότητας της Πρέβεζας (σ. 177-195) καθώς και των επαγγελματικών και θρησκευτικών συσσωματώσεων του τόπου (σ. 196-205), με βάση το παλαιότερο αλλά και το νέο αρχειακό υλικό.

Το βιβλίο ολοκληρώνεται με τις «Πηγές», όπου δημοσιεύονται 9 έγγραφα προερχόμενα από την αρχειακή σειρά Προβλεπτής Πρεβέζης (σ. 209-317), τις «Εικόνες» με πανομοιότυπα εγγράφων, εξώφυλλων καταστίχων και νοταρικών σφραγίδων (σ. 319-427), τις Συντομογραφίες, την εκτενή Βιβλιογραφία και το Ευρετήριο προσώπων και τόπων.