«Ήταν σαν τις Καρυάτιδες σε κόντρα φως…» – Οι Λευκαδίτισσες έκαναν τον Μπαλάφα σκηνοθέτη

Ο Κώστας Μπαλάφας, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες φωτογράφους του 20ού αιώνα, όχι μόνο παραμένει ανήσυχος και δημιουργικός παρά τα 90 του χρόνια, αλλά συνεχίζει να μας εκπλήσσει.

«Αυτές τις γυναίκες με τους τεντζερέδες γεμάτους αλάτι δεν τις ξέχασα ποτέ στη ζωή μου», θυμάται ο Κώστας Μπαλάφας

Την Πέμπτη στη Λευκάδα στην αίθουσα τέχνης «Φαλκώνης» εγκαινιάζεται η έκθεση με επιλεγμένα έργα της πολύχρονης πορείας του. Η είδηση όμως είναι ότι παράλληλα θα προβληθεί για πρώτη φορά το ανέκδοτο έγχρωμο φιλμ που κινηματογράφησε στο τέλος της δεκαετίας του ’50 με τίτλο «Αλυκές Λευκάδος».

Ο Μπαλάφας ανήκει στη γενιά των μεταπολεμικών Ελλήνων δημιουργών που με το έργο τους στιγμάτισαν την εγχώρια φωτογραφία, πέρα απ” το ότι στην ουσία τη δημιούργησαν. Το φωτογραφικό του έργο δεν είναι παραγγελία κάποιου οργανισμού, αλλά παράγγελμα του απλού καθημερινού ανθρώπου, μια μοναχική καλλιτεχνική, φωτεινή διαδρομή σε δύσβατα και κακοτράχαλα φωτογραφικά μονοπάτια.

Στα πολλά εξερευνητικά ταξίδια που έκανε τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 ήταν και η Λευκάδα. Συγκινήθηκε από τον αρχέγονο μόχθο των γυναικών στις αλυκές του νησιού. «Ήταν σαν τις Καρυάτιδες σε κόντρα φως. Με τους τεντζερέδες που ήταν γεμάτοι αλάτι, να πηγαινοέρχονται σε διαγώνιες γραμμές μέσα στο κάτασπρο από το αλάτι τοπίο των αλυκών», θυμάται. «Πόσο επιδέξια κινούνταν, παρά το βάρος στο κεφάλι. Πόσο περήφανες και απέριττες ήταν οι κορμοστασιές τους. Νεαρά κορίτσια της Λευκάδας μαζί με γηραιότερες γυναίκες σε μια ατέρμονη σειρά, ανέβαιναν πάνω στους λόφους από αλάτι καθώς ανέμιζαν τα μπαλωμένα παραδοσιακά τους φορέματα. Αυτές τις γυναίκες δεν τις ξέχασα ποτέ στη ζωή μου. Λυπάμαι που δεν θυμάμαι τα ονόματά τους».

Γι” αυτό και επέστρεψε ξανά και ξανά στο όμορφο νησί του Ιονίου για να τις φωτογραφίσει αλλά και να τις κινηματογραφήσει «παρά τις τρομερές δυσκολίες της εποχής και το πάρα πολύ ακριβό φιλμ», εξηγεί.

Και οι φωτογραφίες της έκθεσης αποτυπώνουν τον αγώνα των Λευκαδιτών και ειδικότερα των γυναικών με τη γη. «Παντού συναντούσες γυναίκες εκείνη την εποχή γιατί οι περισσότεροι από τους άντρες βρίσκονταν στην εξορία και στα ξερονήσια. Θυμάμαι τις τραγικές στιγμές του αποχωρισμού τους. Σε έναν τέτοιο αποχωρισμό είναι τραβηγμένη και η πιο αγαπημένη μου φωτογραφία από τη Λευκάδα κάπου στο λιμάνι του Νυδριού. Τα βουβά πρόσωπα των γυναικών μέσα στη βάρκα με στοιχειώνουν ακόμα…», θυμάται ο αειθαλής φωτογράφος.

Γεννημένος στο χωριό Κυψέλη της Άρτας το 1920, σπούδασε γαλακτοκομία. Ιστορικές θεωρούνται οι φωτογραφίες του Κ. Μπαλάφα από την Εθνική Αντίσταση, στην οποία υπήρξε και μέλος. Από το 1951 εργάστηκε στη ΔΕΗ, όπου συνέχισε να φωτογραφίζει με το ίδιο πάθος σε όλη την Ελλάδα. Η αγροτική καταγωγή του είναι σίγουρο ότι καθόρισε την φωτογραφική ματιά του, που είναι άμεση και έντονα συναισθηματική.

Η έκθεση, υπό την επιμέλεια του φωτογράφου Γιάννη Κανελλόπουλου και την οργάνωση της Ακαδημίας Leica, διαρκεί έως τις 14 Αυγούστου. Οσοι βρεθείτε στο νησί μην τη χάσετε…

Φ. Μπ.

Πηγή: Ελευθεροτυπία (www.enet.gr) – Τρίτη 3 Αυγούστου 2010