Ένα δέντρο Αβοκάντο (Persea gratissima) στη Νικιάνα Λευκάδας

Συμβαίνει πολλές φορές να περνάς από κάπου και να μην δίνεις σημασία. Να βλέπεις μεν με τα μάτια χωρίς όμως να παρατηρείς. Μέχρι τη μέρα που θα σου το υποδείξει κάποιος: «Αυτό είναι Αβοκάντο, το είχε φυτέψει ο παππούς μου…». Τώρα έχει γίνει πια ολόκληρο δέντρο που κοντεύει να φτάσει την κεραμοσκεπή του δίπατου σπιτιού.

Ως Περσέα (η), της τάξης των Δαφνωδών, περιγράφει το γένος του φυτού αυτού ο Π.Γ. Γεννάδιος («Λεξικόν Φυτολογικόν», Αθήνα, 1914), που περιλαμβάνει, όπως γράφει, περί τα 100 είδη, ιθαγενή τροπικών και παρατροπικών χωρών της Ασίας και της Αμερικής, πλην ενός είδους που απαντάται στα Κανάρια νησιά και τις Αζόρες.

Τα αξιολογότερα είδη είναι η Περσέα η ινδική (P. indica ή Teneriffae), ιθαγενές των Καναρίων και Αζορών νήσων, και η Περσέα η ηδύκαρπος (P. gratissima) ή Avocato, που είναι δέντρο αειθαλές, οπωροφόρο, ιθαγενές της Αμερικής όπου κυρίως καλλιεργείται.

Καλλιεργείται επίσης με επιτυχία σε θερμότερα μέρη πολλών παραμεσόγειων χωρών, ενώ μπορεί να ευδοκιμήσει σε θερμότερα μέρη της Ελλάδος «φυτευόμενον εις μεσημβρινήν τοποθεσίαν και προφυλασσομένου του κορμού του τον χειμώνα δια ψαθίνου ή αχυρίνου καλύμματος». Ο καρπός του «έχει σχήμα και μέγεθος συνήθους απίου και είναι βουτυρώδης και εύγευστος».

Ο Γεννάδιος ισχυρίζεται ότι η αναφερόμενη από τους αρχαίους Περσέα, φέρουσα καρπόν «το μέγεθος ηλίκων άπιος τω σχήματι δε πρόμακρον αμυγδαλώδη»¹, μένει ανερμήνευτος και απορρίπτει προηγούμενες θεωρίες, εκτός, όπως γράφει, «εάν υποτεθή ότι αναφέρεται εις διαφοράν είδος τινός ασιατικής Περσέας μη καλλιεργουμένης πλέον εν Αιγύπτω».

¹ «Εν Αιγύπτω δ΄ εστίν έτερον, η Περσέα καλούμενον, τη μεν προσόψει μέγα και καλόν, παραπλήσιον δε μάλιστα τη απίω και φύλλοις και άνθεσι και ακρεμόσι και τω όλω σχήματι· πλην το μεν αείφυλλον το δε φυλλοβόλον. Καρπόν δε φέρει πολύν και πάσαν ώραν· περικαταλαμβάνει γαρ ο νέος αεί τον ένον· πέττει δε υπό τους ετησίας· το δε άλλον ωμότερον αφαιρούσι και αποτιθέασιν. Εστί δε το μέγεθος ηλίκον άπιος τω σχήματι δε πρόμακρος ανυγδαλώδης, χρώμα δε αυτού ποιώδες. Έχει δε εντός κάρυον ώσπερ το κοκκύμηλον πλην έλατον πολύ και μαλακώτερον· την δε σάρκαν γλυκείαν σφόδρα και ηδείαν και εύπεμπτον· ουδέ γαρ ενοχλεί πολύ προσενεγκαμένων. Εύριζον δε το δένδρον και μήκει και πλάτει και πλήθει πολύ· έχει δε και ξύλον ισχυρόν και καλόν τη όψει μέλαν ώσπερ ο λωτός, εξ ου και τα αγάλματα και τα κλινία και τραπέζια και τάλλα τα τοιαύτα ποιούσι.» (Θεοφρ. Ι.Φ.-4, 2, 5)