Δύο παραδοσιακοί ξυλόφουρνοι στο Μεγανήσι

Δύο παλιοί ξυλόφουρνοι που φωτογραφήσαμε πρόσφατα στο Μεγανήσι. Δεν λειτουργούν πλέον αλλά διατηρούνται ως ατραξιόν και για συναισθηματικούς ίσως λόγους.

Όπως γράφει ο Θοδωρής Γεωργάκης («Σεργιάνι στη Λευκάδα του χθες») ο ιδιωτικός σπιτικός φούρνος ήταν μικρός, χωρούσε το πολύ δέκα καρβέλια ψωμί για ψήσιμο, όσα απαιτούνταν για να περάσει την εβδομάδα η κάθε οικογένεια.

Τα υλικά της κατασκευής του ήταν: ο πηλός, σπασμένα μικρά κεραμίδια και ειδικές πυράντοχες πλάκες στο δάπεδο του φούρνου, όταν υπήρχαν στο εμπόριο στην Χώρα, κατά τα νεώτερα χρόνια, ή απλές λειασμένες επίπεδες πέτρες, παλιότερα.

Έλιωναν τον πηλό σε νερό και άρχιζαν το χτίσιμο τοποθετώντας τα κουτσοκεράμιδα, όπως τα έλεγαν, το ένα πάνω στο άλλο, με τον πηλό σαν συνδετικό υλικό. Η τεχνική του κτισίματος ακολουθούσε, άλλοτε μέν ημισφαιροειδές σχήμα, άλλοτε δε ελαφρώς κωνοειδή πορεία, τουτέστιν στένευε ανεβαίνοντας προς τα πάνω το κτίσιμο και κατέληγε στην πεπλατυσμένη κορυφή του φούρνου, την περίφημη κατσούλα, εξ ου και το ευφυολόγημα των Λευκαδίων, για τους τεμπέληδες, όταν, αναφερόμενοι περιπαικτικά σ’ αυτούς, τους έλεγαν, ότι «κοιμούνται στου φούρνου την κατσούλα». Όταν ολοκληρώνονταν το κτίσιμο του φούρνου, τον έκαιγαν αδιάκοπα επί τρείς ημέρες, ώστε να καούν καλά όλα τα υλικά του κτισίματος και ιδιαίτερα ο πηλός, να φρυγεί, όπως έλεγαν χαρακτηριστικά, προκειμένου να τσιμεντοποιηθεί, σχεδόν, ώστε να αντέξει στον χρόνο.