Νομοσχέδιο για αιγιαλό και παραλίες: «Τακτοποιήσεις» στο φόντο της εμπορευματοποίησης

Νέες ρυθμίσεις που «τακτοποιούν» ζητήματα εμπορευματοποίησης του αιγιαλού και των παραλιών περιλαμβάνει το νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως αναφέρει το νομοσχέδιο – και ισχύει ούτως ή άλλως και σήμερα – οι επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες, κάμπινγκ κ.λπ.) που γειτνιάζουν με την παραλία μπορούν, εφόσον το ζητήσουν, να αναλάβουν την εκμετάλλευση της παραλίας με την οποία συνορεύουν καταβάλλοντας το τίμημα που προβλέπεται για τις δημοπρασίες, προσαυξημένο κατά 20%…

Μάλιστα, το νομοσχέδιο εισάγεται στη Βουλή τώρα, ώστε οι νέες μισθώσεις που θα συναφθούν για τη φετινή περίοδο να διέπονται από τις νέες ρυθμίσεις, που αφορούν μεταξύ άλλων τις ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των παραχωρήσεων, το μέγιστο εμβαδόν της παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρείται προς εκμετάλλευση και τη διασφάλιση απάτητων παραλιών όπου αυτό επιβάλλεται.

Τι προβλέπουν οι διατάξεις

– Τίθενται όρια στις παραχωρούμενες εκτάσεις, προκειμένου να διασφαλίζονται η πρόσβαση του συνόλου των πολιτών και ελεύθερος χώρος για τους λουόμενους, είτε χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις των παραχωρησιούχων είτε όχι. Αυτό έτσι κι αλλιώς ισχύει και σήμερα, μόνο που στην πραγματικότητα τα τμήματα των παραλιών που είναι ανοιχτά για πρόσβαση είναι άκρως υποβαθμισμένα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί κάποιος να έχει όλες τις απαραίτητες υποδομές για να χαρεί ένα μπάνιο στη θάλασσα.

– Τουλάχιστον το 50% της παραλίας πρέπει να είναι ελεύθερο. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι το σύνολο των τμημάτων αιγιαλού και παραλίας που παραχωρούνται δεν καλύπτει περισσότερο από 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου. Θυμίζουμε ότι αυτό ίσχυε και πριν την πανδημία, χωρίς βέβαια να αλλάξει κάτι στην εικόνα της άκρατης εμπορευματοποίησης, ενώ επί πανδημίας είχε αυξηθεί το ποσοστό της εμπορικής εκμετάλλευσης, στο όνομα των μέτρων ασφαλείας.

– Το εμβαδόν κάθε παραχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500 τετραγωνικά μέτρα. Τα ομπρελοκαθίσματα μπορούν να καταλαμβάνουν μέχρι 60% της παραχωρούμενης έκτασης (30% αν πρόκειται για προστατευόμενους αιγιαλούς και παραλίες, δηλαδή παραλίες που βρίσκονται σε περιοχές Natura και δεν έχουν χαρακτηριστεί απάτητες). Μεταξύ των παραχωρήσεων πρέπει να μεσολαβεί απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων (3 μέτρα σε κάθε πλευρά) και τα ομπρελοκαθίσματα πρέπει να απέχουν από τη θάλασσα τουλάχιστον 4 μέτρα. Στην ουσία μπαίνουν κάποιοι υποτυπώδεις κανόνες στην άκρατη εμπορευματοποίηση – είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και σε περιοχές Natura μπορεί κάποιος να αναπτύξει τέτοιες δραστηριότητες.

– Δεν επιτρέπεται παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας όταν το μήκος ή πλάτος τους είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του διακριτού τμήματος αιγιαλού είναι μικρότερο από 150 τ.μ. Ετσι κι αλλιώς για τέτοιες εκτάσεις τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα δεν δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

– Ορίζεται ότι ο παλαιός αιγιαλός που συνορεύει με απάτητες παραλίες είναι κοινόχρηστος, ενώ τα υπόλοιπα τμήματα του παλαιού αιγιαλού επανέρχονται στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και θα μπορούν να αξιοποιούνται από την ΕΤΑΔ. Δηλαδή, συγκεντρώνεται ένα μεγάλο μέρος δημόσιας ιδιοκτησίας και αντί να το παραχωρούν δήμοι διάσπαρτα, θα το διαχειρίζεται κεντρικά η κυβέρνηση μέσω της ΕΤΑΔ.

– Καθιερώνονται οι αιγιαλοί και παραλίες υψηλής προστασίας («απάτητες παραλίες») που βρίσκονται σε περιοχές Natura, και για τις οποίες θα απαγορεύονται η παραχώρηση και κατ; επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κ.λπ. Στα κριτήρια χαρακτηρισμού περιλαμβάνονται η σημαντική παρουσία σε αυτές φυσικών τύπων οικοτόπων που προστατεύονται από την ενωσιακή ή την εθνική νομοθεσία, σπάνιων ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, η επιτέλεση σημαντικών οικολογικών λειτουργιών για προστατευόμενα είδη, ο χαρακτηρισμός τους ως Καίριες Περιοχές Βιοποικιλότητας, εν γένει η παρουσία σημαντικών οικοσυστημάτων που χρήζουν προστασίας και διατήρησης ή αποκατάστασης.

Αξίζει να επισημάνουμε ότι τον Σεπτέμβρη του 2019 και ενώ γινόταν συζήτηση στη Βουλή για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, το ΚΚΕ πρότεινε να τροποποιηθεί το άρθρο 18, ώστε ο ορυκτός πλούτος, τα κοινωνικά αγαθά, οι δημόσιες εκτάσεις σε ορεινούς όγκους, οι αιγιαλοί, οι αρχαιολογικοί χώροι να μην παραχωρούνται σε τρίτους για εκμετάλλευση. Και, βέβαια, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ από κοινού αρνήθηκαν να θέσουν στην Ολομέλεια αυτήν την πρόταση.

(Αναδημοσίευση από τον «Ριζοσπάστη»)

Το ΚΚΕ για το νομοσχέδιο για τις παραλίες: Ένα ακόμη βήμα για κλειστές παραλίες για τον λαό και περιβαλλοντική καταστροφή

Σε ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ με αφορμή την κατάθεση του νομοσχεδίου για τις παραλίες, αναφέρει:

«Το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης της ΝΔ για τις παραλίες είναι η τελευταία πράξη της πολιτικής εμπορευματοποίησης των παραλιών και της παράδοσης τους στο τουριστικό και στο κατασκευαστικό κεφάλαιο, που έχουν υπηρετήσει όλες οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις. Πρόκειται για την πολιτική που έχει οδηγήσει, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σε περιφραγμένες παραλίες, γεμάτες με χιλιάδες ομπρελοκαθίσματα, ηχορύπανση και πολυτελείς εγκαταστάσεις εστίασης – τουρισμού για υψηλά βαλάντια.

Η πολιτική αυτή τελικά υπηρετεί τους τουριστικούς και τους κατασκευαστικούς ομίλους, τους εφοπλιστές, τους ομίλους αεροπορικών μεταφορών, το μεγάλο κεφάλαιο γενικότερα σε βάρος των δικαιωμάτων των εργαζόμενων, των λαϊκών στρωμάτων που αδυνατούν να καταβάλλουν τα τεράστια αντίτιμα. Ο αποκλεισμός τους απ’ τις παραλίες είναι απαραίτητη προϋπόθεση, έτσι ώστε αυτές να εμπορευματοποιηθούν και να αξιοποιηθούν πιο γρήγορα και αποτελεσματικά για την τουριστική ανάπτυξη.

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο της ΝΔ διευρύνει την επιχειρηματική εκμετάλλευση σε περισσότερες παραλίες και την εκμεταλλευόμενη έκτασή τους. Διευκολύνει τη χρήση της παραλίας από μεγάλους ομίλους επιταχύνοντας τη συγκέντρωση. Περιλαμβάνει νέους όρους για αξιοποίηση παραλιών ιδιαίτερου φυσικού κάλους Natura και παραλιών σε αρχαιολογικούς χώρους, ενώ περιλαμβάνει πολλαπλούς όρους για ακόμα μεγαλύτερη κάλυψη των παραλιών από εμπορικές χρήσεις.

Το νομοσχέδιο της ΝΔ έρχεται, για πρώτη φορά, να καταργήσει και το ιστορικό όριο του ελάχιστου πλάτους παραλίας 30 μέτρων, που θα οδηγήσει σε “τερατουργήματα”. Παράλληλα, προβλέπει τη διαχείριση της επιχειρηματικής δράσης στις παραλίες απευθείας απ’ το υπουργείο οικονομικών μέσω της ΕΤΑΔ, εξέλιξη που απ’ τη μία επιταχύνει τη συγκέντρωση της εκμετάλλευσης των παραλιών σε λίγα χέρια με κεντρικές συμφωνίες με το ΥΠΟΙΚ και απ’ την άλλη θωρακίζει ακόμα περισσότερο την επιχειρηματική δραστηριότητα από τις εντεινόμενες αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, ενάντια στην απαγόρευση χρήσης των παραλιών από τον λαό.

Άλλωστε, η νέα εξέλιξη αναγορεύει σε ακόμα ακριβότερο εμπόρευμα την παραλία και δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τα εργατικά λαϊκά στρώματα απ’ το να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους στην αναψυχή, την άθληση, την ξεκούραση, ενώ θα έχει και πρόσθετες αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, απειλώντας παράλιες ζώνες με ιδιαίτερη οικολογική και περιβαλλοντική αξία. Δεν είναι τυχαίο ότι το νομοσχέδιο έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από περιβαλλοντικές οργανώσεις, τοπικούς φορείς, σωματεία και συνδικάτα.

Το νομοσχέδιο αυτό, όπως και η συνολική πολιτική όλων των κομμάτων για την εμπορευματοποίηση των παραλιών, κυριολεκτικά θρυμματίζει την προσπάθεια τους να εμφανίζονται ως προστάτες του περιβάλλοντος, αποδεικνύοντας πως οι επιλογές τους είναι “αλά καρτ”. Κάθε φορά επιλέγονται και προβάλλονται οι πλευρές που ευνοούν τη κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου.

Το ΚΚΕ καταγγέλλει το νέο νομοσχέδιο, ως ένα ακόμα βήμα για κλειστές για το λαό παραλίες προς όφελος του κεφαλαίου, ως ένα ακόμα βήμα περιβαλλοντικής καταστροφής που φέρνει η καπιταλιστική ανάπτυξη. Καλεί τους εργαζόμενους να αντισταθούν στην προωθούμενη πολιτική, οργανωμένα να απαιτήσουν παραλίες ελεύθερες και δωρεάν για το λαό».