Ο έρωτας είναι συλλογική υπόθεση – Δημήτρης Μαμαλούκας και Γιώργος Γλυκοφρύδης για το «Έρως 13»

Ο Δημήτρης Μαμαλούκας και ο Γιώργος Γλυκοφρύδης είναι δύο από τους συγγραφείς που συμμετείχαν στη δημιουργία του βιβλίου «Έρως 13» και σήμερα μοιράζονται τις απαντήσεις σε πέντε ερωτήσεις του «Η.Α.» για το βιβλίο. Παρουσιάστηκε χθες στις 7, στο Public Ιωαννίνων. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ψυχογιός». Πόσο δύσκολο είναι να γραφτεί ένα συλλογικό έργο; Μπορείτε να περιγράψετε τη διαδικασία;

Δημήτρης Μαμαλούκας: Αν ο επιμελητής του τόμου, πέραν των πρακτικών λεπτομερειών (μέγεθος διηγήματος κτλ), έχει καθορίσει επακριβώς το θέμα πάνω στο όποιο πρέπει να κινηθείς ως συγγραφέας, τότε η διαδικασία είναι απλώς να γράψεις ένα διήγημα. Η γνώμη μου είναι πως πρέπει να γράψεις χωρίς να έχεις δει τη δουλειά των υπόλοιπων που συμμετέχουν στο συλλογικό τόμο. Όπως έγινε, τουλάχιστον εκ μέρους μου και στο ΕΡΩΣ 13.

Γιώργος Γλυκοφρύδης: Δεν νομίζω πως υπάρχει κάποια δυσκολία στην συγγραφή ενός συλλογικού έργου. Δεν νομίζω πως κανείς εκ των συγγραφέων ασχολήθηκε με το τι γράφει ο άλλος. Τι έχει σκοπό να γράψει δηλαδή. Ίσα ίσα που εγώ έμεινα κατάπληκτος από την μαεστρία κάποιων συναδέλφων αν και το περίμενα από αυτούς συγκεκριμένα.

Δ.Μ.: Θα έλεγα όχι μόνο στην ελληνική λογοτεχνία, αλλά και στην παγκόσμια. Βέβαια, αν το σκεφτεί κανείς καλά τα δύο θέματα για τα οποία, ή αξίζει να γράφεις ή καταλήγεις να γράφεις (εν γνώσει σου ή όχι), είναι ο έρωτας κι ο θάνατος. Έτσι όποιο «ξεχείλωμα» είναι αναμενόμενο και φυσικό και δε νομίζω ότι η πλειονότητα των αναγνωστών το αντιλαμβάνεται έτσι.

Γ.Γ.: Η ελληνική λογοτεχνία όπως και όλη η ελληνική τέχνη γενικότερα, έχουν ως βασικά χαρακτηριστικά μειονεκτήματα, την ενδοσκόπηση του δημιουργού και την άγνοια της τεχνικής. Αυτά τα δύο, κάνουν κακό στην όποια καλλιτεχνική δημιουργία. Άρα, δεν είναι μόνο ο «έρωτας» ως θέμα που ξεχειλώνει, είναι το οτιδήποτε.

Δ.Μ.: Μακάριος όποιος μπορεί να βρει αντίδοτο τον έρωτα απέναντι στη σύγχρονη οικονομική κρίση που μας έχει κυκλώσει μ’ ένα πέπλο μελαγχολίας και ακεφιάς. Το βλέπω πολύ αισιόδοξο, σχεδόν ακατόρθωτο. Ίσως να λειτουργεί στις πολύ νεαρές ηλικίες, τις οποίες όμως δεν αγγίζει καμία οικονομική κρίση. Ευτυχώς.

Γ.Γ.: Όχι. Ο έρωτας δεν είναι αντίδοτο στην κρίση. Νυστικό αρκούδι δεν χορεύει, ως γνωστόν. Η καταβύθιση σε μία ερωτική σχέση, όμως, στα δύσκολα αυτά χρόνια, τηρουμένων των ότι τουλάχιστον έχεις να φας και εσύ και οι φίλοι σου ή η οικογένειά σου, είναι ένα καλό ναρκωτικό. Η αγάπη, όμως, είναι η λύση στα προβλήματα του πλανήτη γενικότερα. Όχι η θρησκευτική αγάπη, η χριστιανική ας πούμε, όχι μόνο αυτή δηλαδή, αλλά η αγάπη. Προς τα πάντα. Η πίστη στο αιώνιο αυτό συναίσθημα.

Δ.Μ.: Ίσως αναγνώριζε στο σήμερα κάποια σημάδια του τότε και κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η ιστορία όπως και η οικονομία κάνει κύκλους και συχνά επαναλαμβάνεται. Τουλάχιστον θα τον παρηγορούσε το γεγονός ότι σε μας το αλκοόλ κυκλοφορεί ελεύθερα.

Γ.Γ.: «Σας τα έλεγα εγώ…» και θα είχε δίκιο.

Δ.Μ.: Γιατί να μην μπορεί να γίνει; Εκτός κι αν δεχτούμε ότι έχει κηρυχτεί πόλεμος μεταξύ των δύο φύλων ακόμα και στα αναγνώσματα. Δε θα ήθελα να φανταστώ ότι υπάρχουν αναγνώστριες που απορρίπτουν ένα βιβλίο που μιλά για τον έρωτα μόνο και μόνο από το γεγονός ότι έχει γραφτεί αποκλειστικά από άντρες.

Γ.Γ.: Η λεγόμενη «γυναικεία λογοτεχνία» είναι μία κατασκευή. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Πιθανόν το γραπτό ενός άνδρα να περιέχει πράγματα που να φαίνονται σαν γραμμένα από γυναίκα, ιδίως αν είναι σε πρώτο πρόσωπο, αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτε. Απλά ο συγκεκριμένος συγγραφέας μπορεί και το κάνει αυτό. Τίποτε άλλο. Σίγουρα έχει παρατηρηθεί ότι για την περιγραφή ενός π.χ. ποδοσφαιρικού αγώνα, (ιδίως στην Ελλάδα), το ποσοστό των ανδρών αναγνωστών θα είναι τεράστιο σε σχέση με αυτό των γυναικών, αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με την λογοτεχνία.

Πηγή: ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ