Ανδρέας και Μαρίνος Παπαδόπουλος Βρετός

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΒΡΕTΟΣ

Ο Ανδρέας Παπαδόπουλος Βρετός ήταν Έλληνας λόγιος και βιβλιογράφος του 19ου αιώνα. Γεννήθηκε στην Ιθάκη στις αρχές του 1800. Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από την Λευκάδα και υπηρετούσε ως γραμματέας της διοικήσεως του νησιού την εποχή των Γάλλων δημοκρατικών. Σχολείο πήγε στα σχολεία της Επτανήσου, και από το 1811 ο πατέρας του τον έστειλε μαζί με την μητέρα του στην Νάπολη για να πάει στο εκεί Λύκειο. Γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης, όπου αποφοίτησε με διδακτορικό ιατρικής. Ήταν φιλομαθέστατος και ήξερε Λατινικά, Γαλλικά και Ιταλικά.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1838. Λόγω της στάσης του απέναντι στον Καποδίστρια κατηγορήθηκε επί συκοφαντίας και φυλακίστηκε για λίγο διάστημα.

Το 1841 αναχώρησε στην Κέρκυρα και επέστρεψε στην Αθήνα το 1844. Παντρεύτηκε την όμορφη κόρη του Ρώσου στρατηγού Φαιδρόφ, και απέκτησε ένα γιο, τον γνωστό δημοσιογράφο Μαρίνο. Απεβίωσε το 1873.

ΜΑΡΙΝΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΒΡΕTΟΣ

Ο Μαρίνος Παπαδόπουλος Βρετός ήταν γιος του βιβλιογράφου, λόγιου και διπλωμάτη Ανδρέα Παπαδόπουλου Βρετού. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του έζησε μεταξύ Ελλάδας και εξωτερικού, διατηρώντας πολύ στενές σχέσεις με τον γαλλικό χώρο.

Γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 1 Σεπτεμβρίου του 1828. Μητέρα του ήταν η Ελισάβετ, θυγατέρα του Ρώσου συνταγματάρχη Αλεξάντρ Φαίδροφ. Νονοί του ήταν ο Γεώργιος Καποδίστριας, ο γερουσιαστής Σπυρίδων Ζαβός και ο γιατρός Νικόλαος Δεδομένικος. Το πλήρες όνομά του ήταν Μαρίνος Βασίλειος Αυγουστίνος Παπαδόπουλος Βρετός. Το πρώτο όνομα, το οποίο και κράτησε ήταν του του μακαρίτη θείου του, αδελφού του πατέρα του, που είχε πέσει στις μάχες του ιερού αγώνα στην Ελλάδα.

Μετακινήθηκε με τους γονείς του, πρώτα στο Ναύπλιο και μετά στην Ρωσία, και στο Παρίσι. Στο Παρίσι φιλοξενήθηκε από τον τότε Πρέσβη της Ελλάδας Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Στο Παρίσι βιοπορίστηκε αρχικά δημοσιογραφώντας σε αθηναϊκά και γαλλικά έντυπα, ενώ στη συνέχεια, ανέλαβε τη διεύθυνση της γαλλόγλωσσης εφημερίδας Moniteur Grec (Αθήνα, 1855-1857) και ίδρυσε την επίσης γαλλόγλωσση εφημερίδα Semaine Universelle (Βρυξέλλες, 1862-1863). Γνωστότερος όπως έγινε με την έκδοση του ετήσιου περιοδικού Εθνικόν Ημερολόγιο (Παρίσι, 1861-1871).

Παράλληλα, διετέλεσε Γραμματέας του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στο Παρίσι (1863-1867), ενώ το 1868 διορίστηκε πρόξενος της Ελλάδας στο Λιβόρνο και το 1870 πρόξενος στη Μασσαλία.

Το 1841 επέστρεψε μαζί με την μητέρα του στην Κέρκυρα, και το 1844 στην Αθήνα, όπου μαθήτευσε στην Γεννάδιο. Από εκεί γράφτηκε στο Εθνικό Πανεπιστήμιο και σπούδασε νομική, την οποία αναγκάστηκε να διακόψει για να πάει στην Λευκάδα να διαχειριστή την πώληση διαφόρων οικοπέδων του πατέρα του.

Το συγγραφικό του έργο είναι πολύ μεγάλο: δημοσιογραφικά άρθρα για ελληνικά ζητήματα σε ελληνικές και γαλλικές εφημερίδες και περιοδικά, χρηστικές εκδόσεις με διαλόγους στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά, τουριστικοί οδηγοί και λευκώματα για την Αθήνα (στα ελληνικά και στα γαλλικά), ιστορικές, ιστοριοδιφικές και λαογραφικές μελέτες, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, μεταφράσεις από τα γαλλικά και τα ιταλικά πεζών και θεατρικών κειμένων, μεταπλάσεις σε πεζό αφηγηματικό λόγο (στα γαλλικά και στα ελληνικά) ελληνικών δημοτικών τραγουδιών και παραδόσεων κ.ά.

Περισσότερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το πρωτότυπο λογοτεχνικό του έργο. Η έρευνα έφερε στο φως έντεκα σύννομα και εκτενέστερα πεζά αφηγήματα δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής: Το απόκρυφο ημιτελές μυθιστόρημα «Ο Πατροκατάρατος» (1845), το αποσπασματικό επιστολικό μυθιστόρημα «Μυθιστοριογράφος τις» (1848), και τα διηγήματα ή εκτενέστερα αφηγήματα «Ο Αρειάδης» (1848), «Ο κόσμος» (1848), «Ο Εξωμότης» (1848), «Η Υπνοβάτις». Επεισόδιον της εν Αθήναις διαμονής του Βύρωνος» (1849), «Το πρότυπον ο Σιλβέστρης» (1852), «Δύο τύποι περιηγητών εν Ελλάδι» (1867), «Αι αναμνήσεις μου» (1865-1868), «Ο Μαμμελούκος». «Έρως προς κανάριον»(1870) και «Ελισάβετ ή Βίος Ελληνίδος» (1871). Στη λογοτεχνική του παραγωγή μπορούμε να προσθέσουμε και τη διασκευή και μετάπλαση σε πεζό αφηγηματικό λόγο αρκετών ελληνικών δημοτικών τραγουδιών, παραμυθιών και παραδόσεων (η μετάπλαση έγινε στα γαλλικά, και γνώρισε δύο εκδόσεις, το 1855 και το 1858. Ένα μικρό μέρος αποδόθηκε και στα ελληνικά σε ατόφια δημοτική γλώσσα).

Δημοσιευμένα στην εποχή τους σε εφημερίδες και περιοδικά, τα αφηγήματα του Βρετού αποδεικνύουν ότι η νεοελληνική, πρωτότυπη λογοτεχνική παραγωγή των μέσων του 19ου αιώνα είναι αρκετά πλουσιότερη από ό,τι νομίζεται, ενώ επιβεβαιώνουν απόψεις της νεότερης έρευνας σχετικά με την αυξημένη πραγματογνωσία των πεζογράφων αυτής της εποχής σε ό,τι αφορά τη σύγχρονή τους πραγματικότητα.

Απεβίωσε στις 25 Νοεμβρίου 1871 από εγκεφαλική νόσο.

ΠΗΓΕΣ:
Από τη Βικιπαίδεια, την Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια
Φάνης Μιχαλόπουλος (1938). Παπαδόπουλος Βρετός (Ο πρώτος Έλλην Βιβλιογράφος 1800 – 1876). Αθήναι: Τύποις Θέμιδος.
Ανδρέας Παπαδόπουλος Βρετός (1872). Βιογραφία Μαρίνου Παπαδοπούλου Βρετού. Αθήνησι: Τύποις Δ. Αθ. Μαυρομάτη.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Ξυλογραφία του Ανδρέα Παπαδόπουλου Βρετού από το περιοδικό Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1864

Πηγή: Ithacanews (www.ithacanews.gr)