«Ο Αστακός» από την Κινηματογραφική Λέσχη του Ορφέα

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΟΡΦΕΑ
46Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Βραβείο Κριτικής Επιτροπής στο 68ο Φεστιβάλ Καννών. Υποψηφιότητα Kαλύτερης Βρετανικής Ταινίας στα Βραβεία BAFTA.

Ελληνοβρετανική ταινία, σκηνοθεσία Γιώργος Λάνθιμος. Με τους: Κόλιν Φάρελ, Ρέιτσελ Βάις, Λεά Σεϊντού, Αγγελική Παπούλια

Σε μια μελλοντική κοινωνία, όποιος ζει μόνος μεταφέρεται σε ένα απομονωμένο ξενοδοχείο, όπου εντός 45 ημερών πρέπει να βρει το ταίρι του. Αν αποτύχει, μετατρέπεται σε ζώο της επιλογής του και ελευθερώνεται στο δάσος, το οποίο όμως κρύβει κι αυτό τα δικά του επικίνδυνα μυστικά.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Ο Γιώργος Λάνθιμος κερδίζει το Βραβείο της Επιτροπής στις Κάνες με μια πρωτότυπη, σουρεαλιστική και αντισυμβατικά ρομαντική κινηματογραφική ματιά πάνω στον κοινωνικό κομφορμισμό και τις συμπεριφορές που επιβάλλει στις σύγχρονες ανθρώπινες σχέσεις.

Ο «Αστακός» επιβεβαιώνει με πολλούς τρόπους την καλλιτεχνική ωριμότητα και τη μεγάλη σκηνοθετική κλάση του Γιώργου Λάνθιμου. Καταρχάς, παρότι πρόκειται για την πρώτη αγγλόφωνη και γυρισμένη μακριά από τη χώρα μας ταινία του, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του προσωπικού κινηματογραφικού σύμπαντός του, το οποίο θεμελιώθηκε στην «Κινέττα» και αναπτύχθηκε στον «Κυνόδοντα» και στις «Άλπεις»: Οι λανθιμικές ιστορίες, γραμμένες σχεδόν όλες μαζί με τον Ευθύμη Φιλίππου, αφορούν ένα κλειστό σύμπαν που έχει τους δικούς του, αυστηρούς κανόνες και στο κέντρο του μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι καλούνται να τους υπακούσουν πιστά.

Μέχρι που κάποιος επιχειρεί να εξεγερθεί και να τους αμφισβητήσει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτός είναι ο πρόσφατα διαζευγμένος Ντέιβιντ, ο οποίος, σύμφωνα με τους κανόνες ενός απροσδιόριστα κοντινού μέλλοντος, μεταφέρεται σε ένα εξοχικό ξενοδοχείο, όπως κάθε άνθρωπος που ζει μόνος του. Εκεί, έχει 45 μέρες καιρό να βρει ένα ταίρι, αλ­λιώς θα μετατραπεί σε ζώο, το οποίο θα επιλέξει ο ίδιος, έναν αστακό εν προκειμένω, και θα αφεθεί ελεύθερος στο δάσος. Οι αλληγορικές αντιστοιχίες του… σουρεαλιστικού ξενοδοχείου με την άμεση πραγματικότητά μας γίνονται γρήγορα ξεκάθαρες, υπογραμμισμένες με ένα ανατρεπτικό, nonsense χιούμορ και μια αντιδραματική σκηνοθετική προσέγγιση (από τα καδραρίσματα ως τη χρήση της μουσικής ).

Η ξεκαρδιστικά αποτυχημένη προσπάθεια του Ντέιβιντ να ζευγαρώσει εντός προθεσμίας τον αναγκάζει να δραπετεύσει στο δάσος, το οποίο όμως κρύβει κι αυτό τα δικά του επικίνδυνα μυστικά. Ο κόσμος των ανταρτών Μοναχικών τού παρέχει την πολυπόθητη ελευθερία, τον εγκλωβίζει όμως σε ένα διαφορετικό σύστημα συμπεριφορών και μια καινούργια, εξίσου αντιερωτική λίστα απαγορεύσεων. Εδώ η ταινία χάνει προς στιγμή τον καλοκουρδισμένο ρυθμό και το σαρκαστικά περιπαικτικό ύφος της, βαθαίνει όμως την κοινωνική παραβολή της και αποκτά ένα σκοτεινό, πικρό, μα τρυφερό στον πυρήνα του ρομαντισμό, δείχνοντάς μας πως η ερωτική επικοινωνία μεταξύ δύο ανθρώπων είναι κάθε φορά και μια καινούργια γλώσσα – άρα κι ένας καινούργιος κόσμος. Κι ύστερα έρχεται το ιδιοφυές, πολυεπίπεδα εκκρεμές φινάλε, για να μας εξηγήσει ξεκάθαρα, αν και εκτός κάδρου, «τι είναι αυτό που το λένε αγάπη». (Χρήστος Μήτσης, athinorama.gr)