Μια πρώτη εκτίμηση της ηλικίας ενός αιωνόβιου ελαιόδεντρου στη Νικιάνα
Επανερχόμαστε με τα αιωνόβια ελαιόδεντρα που βρίσκονται κοντά στο κέντρο της Νικιάνας και είχαμε πρόσφατα παρουσιάσει. Για μία πρώτη χοντροειδή εκτίμηση της ηλικίας ενός εξ αυτών με σχεδόν συμπαγή κορμό που δείχνει να είναι και το πιο παλιό μετρήσαμε την περίμετρό του στο ύψος των 0,80 μέτρων από το έδαφος με την βοήθεια ενός σπάγγου (ράμματος) και την βρήκαμε να είναι 6,15 μέτρα.
Όπως γράφει ο Ηλίας Γιαννίρης στη μελέτη του «Μια πρώτη εκτίμηση της ηλικίας αιωνόβιων ελαιοδέντρων στην Ικαρία, σε σύγκριση με άλλες μεσογειακές περιοχές (Λακωνία, Πορτογαλία, Κέρκυρα, Ιταλία, Κρήτη, Κύπρος)», για την ακριβή χρονολόγηση των ελαιοδέντρων, η επιστήμη της δεντροχρονολογίας (dendrochronology), δεν αρκείται σήμερα στη μέθοδο των ετησίων αυξητικών δακτυλίων αλλά αναζητεί και άλλες μεθόδους και κυρίως εκείνη του ραδιενεργού ισοτόπου του άνθρακα (14C). Άλλωστε η μέθοδος των ετήσιων αυξητικών δακτυλίων συνήθως δεν είναι εφικτή γιατί δεν υπάρχει συμπαγής κορμός στις πολύ μεγάλης ηλικίας ελιές.
Για μια πρώτη χοντροειδή χρονολόγηση της ηλικίας του ελαιόδεντρου χρησιμοποιήσαμε μία προσεγγιστική μέθοδο που περιγράφει ο Η. Γιαννίρης όπου η ηλικία υπολογίζεται ως εξής: Η ηλικία T είναι συνάρτηση της ακτίνας του κορμού μετρημένης στο ύψος των 0,80 μέτρων και της υποθετικής ετήσιας αύξησης του κορμού (μεταξύ 0,5 και 1,5 χιλιοστών) σύμφωνα με τον τύπο Τ (ηλικία) = R (ακτίνα)/r (υποθετική ετήσια αύξηση του κορμού). Στο συγκεκριμένο παράδειγμα η περίμετρος είναι 6.15 μέτρα και η μέγιστη ακτίνα είναι R = περιφέρεια/2π = 6.15/2π = 0,979 μέτρα = 979 mm. Συνεπώς η ελιά με υποτιθέμενο μέσο ρυθμό ακτινικής αύξησης r=0,8 mm/έτος θα έχει ηλικία Τ= R/r = 979:0.8 = 1223 ετών.
Σύμφωνα με μία δεύτερη προσεγγιστική μέθοδο η ηλικία υπολογίζεται από τον τύπο Τ = 26,87 + 99,7 x M, όπου Μ η περίμετρος σε μέτρα στο ύψος του στήθους (Dr. Sten Gillner και Prof. Dr. Andreas Roloff, Εκτίμηση της ηλικίας των δέντρων της ελιάς (Olea europaea L. λατινική ονομασία ελιάς) με βάση τις μεθόδους ανάλυσης των ετήσιων δαχτυλιδίων στην Στρογγυλή Κέρκυρας, Ελλάδα). Συνεπώς η ηλικία της ελιάς στο συγκεκριμένο παράδειγμα είναι Τ = 26,87 + 99,7 x 6.15 = 640 ετών.
Οι αποκλίσεις των δύο αυτών μεθόδων στην εκτίμηση της ηλικίας είναι πολύ μεγάλες, όπως δείχνει η εφαρμογή τους και σε άλλες περιοχές της χώρας μας.
