Σχόλιο αναγνώστριας με αφορμή πίνακες της 5ης Πανλευκάδιας έκθεσης ζωγραφικής

Την εποχή της απόλυτης κυριαρχίας της ψηφιακής εικόνας, της ανόδου της τεχνητής νοημοσύνης και της τυποποιημένης οπτικής, η τέχνη της ζωγραφικής παραμένει επίκαιρη και η έκθεση Λευκάδιων καλλιτεχνών αντιτάσσει στην περίεργη πραγματικότητά μας …..«δυο πιτσιλιές γενέθλιο φως».….

Τα έργα αυτής της έκθεσης μπορούν να ιδωθούν σαν καρέ μιας ιστορίας, σαν αυτοβιογραφικές νύξεις ή σαν μια προσέγγιση των αντιθέσεων και της πολυπλοκότητας της ζωής όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι. Οι πίνακές δεν καταγράφουν απλά εικόνες ….Επικοινωνούν ζωγραφικά την αίσθηση της μνήμης με όλες τις πτυχές και τα πολιτισμικά σημαίνοντα που εμπεριέχει.

Μετά το αρχικό οπτικό ερέθισμα και την παρατήρηση των χαρακτηριστικών του κάθε πίνακα αναπόφευκτα συντελείται μια βιωματική σύνδεση και ξυπνά και δημιουργεί ψυχολογικές αναφορές, μνήμες, υποβάλλει συναισθήματα. Ο πίνακας έχει ζωή αλλά αποκτά και βαθύτερες αποχρώσεις.

Οι εξαίρετοι Λευκαδίτες καλλιτέχνες ζωγράφοι επέλεξαν να ανασυνθέσουν στον καμβά έναν ζωντανό κόσμο…. που αφήνει το σημαντικό του αποτύπωμα στη μνήμη και στον ψυχισμό….

Θα τολμήσω ένα ενδεικτικό αποτύπωμα για πίνακες της έκθεσης -πάντα προσωπική μου άποψη- με τα λόγια ποιητών.. γιατί «η μεν «ζωγραφία» είναι σιωπηλή ποίηση ενώ η ποίηση είναι «ζωγραφία» λαλούσα» ….

Τιτίνα Ροντογιάννη, «Απουσία», Ακρυλικά και λάδια (Από το αφιέρωμα της MEDINA ART GALLERY στον σκηνοθέτη Πάολο Σορρεντίνο)

Ο πίνακας ΑΠΟΥΣΙΑ της κας Τιτίνας Ροντογιάννη συνδυασμένη με την επεξήγηση -Από το αφιέρωμα της MEDINA ART GALLERY στον σκηνοθέτη Πάολο Σορρεντίνο…- μου θύμισε έντονα την ταινία του εξαιρετικού σκηνοθέτη … «Εκεί που χτυπά η καρδιά μου …με κατακλείδα ΤΗΝ ΑΠΟΥΣΙΑ στη σχέση πατέρα – γιου, την αναζήτηση της χαμένης μνήμης…». Μοναδικό σημάδι κίνησης το απαλό θρόισμα της απλωμένης μπουγάδας… να προσπαθεί να σπάσει τη μοναξιά ενώνοντας τα παραθύρια…γιατί «Αγριεύει με τη μοναξιά ο άνθρωπος και ξεχνά», (Luna Sirano). Θαρρώ εξόχως σημαδιακή η απλωμένη μπουγάδα… «Στη θέα μιας απλωμένης μπουγάδας αντικρίζω την πατρίδα μου, το πατρικό μου σπίτι, τα παιδικά μου χρόνια, τη θαλπωρή που μπορεί να δώσει ένας άνθρωπος σε έναν άλλον. Απλωμένα ρούχα σημαίνει ειρήνη, φροντίδα, τρυφερότητα…». (Μπάμπης Πυλαρινός, Αθήνα, Νοέμβριος 2009).

Ο πίνακας «Σαν ξωκλήσια ρημαγμένα» του Γιώργου Γαζή…

Γεώργιος Γαζής, «Σαν ξωκκλήσια ερημωμένα…»

Χρειάζεται σίγουρα μεγάλη καταβύθιση στο «Εγώ» του δημιουργού αλλά και του ανθρώπου για να συνθέσεις το συγκεκριμένο έργο που αγαπά και καταδεικνύει το βάθος. Σκάβοντας κανείς μέσα του έρχεται αντιμέτωπος με την αλήθεια των πραγμάτων, κάτι που είναι εξαιρετικά επίπονο αλλά ουσιαστικό και απολύτως αναγκαίο. Μου θύμισε έντονα, την ποιητική συλλογή «Με άλλο βλέμμα» της αγαπημένης ποιήτριας Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ.

Συνοψίζει τα πάντα. Τα γηρατειά με την αγιοσύνη της εμπειρίας, τον χρόνο, τον πόνο που αυτά προκαλούν. Κι όμως, κάποτε ήταν αλλιώς. Κάποτε ο άνθρωπος ζούσε και χαιρόταν. Το σώμα ήταν ενεργό και οι αισθήσεις παλλόμενες.

Είναι, έπειτα, και η μοναξιά. Και η φαντασία – η μνήμη που εξασθενούν και θρηνούν σε μια γωνιά. Η μεγάλη αντίθεση γίνεται ποίημα μοιραία. Η δυσκολία διαχείρισης της ανημποριάς και της φθοράς μπορεί να επιφέρει πληγές και να οδηγήσει στην απόγνωση.

..Τώρα απρόσωπη η μοναξιά

σαν συννεφιά όλο πυκνώνει

χωρίς όμως ποτέ να φέρει τη βροχή…

Πώς να βγω απ’ αυτή τη μολυσμένη θλίψη;…

Βλέπω μόνο αναπαραστάσεις του εαυτού μου

σε μισοσβησμένες παλιές και νεότερες στιγμές…

Ξυπνώ κι η αγκαλιά μου

είναι άδεια από κάθε φαντασία…

Ο πίνακας της Νέλυς Γαζή «Προσμονή»…

Νέλυ Γαζή, «Προσμονή»

– Ντίνος Χριστιανόπουλος, «ΟΤΑΝ ΣΕ ΠΕΡΙΜΕΝΩ»

«Όταν σε περιμένω και δεν έρχεσαι,

γίνομαι ένα με τους τσακισμένους.»

– Μενέλαος Λουντέμης, «Αναμονή

Σε περιμένω. Μη ρωτάς γιατί.

Μη ρωτάς γιατί περιμένει κείνος

Που δεν έχει τί να περιμένει

Και όμως περιμένει.

Γιατί σαν πάψει να περιμένει

Είναι σα να παύει να βλέπει

Σα να παύει να κοιτά τον ουρανό

Να παύει να ελπίζει

Σα να παύει να ζεί.

Πίνακας της TIA BLEY: ΙΟΝΙΟ ΘΑΛΑΣΣΟΓΡΑΦΙΑ

Tia Bley, «Ιόνιο θαλασσογραφία»

ΤΟ ΚΎΜΑ: Λητώ Σεϊζάνη

Σαν ένα μόνο τεράστιο κύμα

Σ΄ αρπάζει η ζωή και σε καλύπτει

Το σώμα σου ψηλά το ανεβάζει

Κι ύστερα στην ακρογιαλιά το βγάζει…

Είναι το κύμα της ζωής το παντοδύναμο

Ωραίο με τα χρώματά του τα γαλάζια

Σαν ποίημα είναι αυτό το κύμα

Έχεις την αίσθηση του αλατιού στο στόμα

Υψώνεσαι και κατεβαίνεις

Μες στης ζωής τις σύντομες στιγμές

Της ευτυχίας και της δυστυχίας

Μέσα στο ένα αυτό τεράστιο κύμα.

Πίνακας του Stefan Käser, «Δρομάκι Λευκάδας»

Stefan Käser, «Δρομάκι Λευκάδας»

Όταν ξεκινήσεις για τη Λευκάδα

πάρε μαζί σου την ιστορία, τη γεωγραφία

κι όλο το μόχθο του ανθρώπινου κορμιού.

Τότε η Λευκάδα θα γίνει δική σου.

Νίκος Βλάχος

Πίνακας Τέττας Κούρτη-Πελεκούδα, «Αμμουδιά»

Τέττα Κούρτη-Πελεκούδα, «Αμμουδιά»

ΛΙΓΟΣ ΑΜΜΟΣ – Γιώργης Παυλόπουλος

Θυμάμαι πήρες λίγον άμμο

τον κράτησες στο χέρι σου

κι ύστερα τον άφησες

να χύνεται σιγά

στην ανοιχτή παλάμη μου.

Στον μέλλοντα λοιπόν αιώνα

θα μείνει λίγος άμμος

με τη δική μας την αφή

κι ο άνεμος που θα φυσάει

όπως τ΄ απόγιομα εκείνου του Οκτώβρη

θα τον πηγαίνει εδώ κι εκεί

όλο θα τον πηγαίνει..

Πίνακας της Αγγελικής Αλεξανδρίδου, «An important Date»

Αγγελική Αλεξανδρίδου, «An important Date»

Πόλα Βακιρλή “Γυναίκα”

Απ’ το πλευρό του πλασμένη

συμπλήρωμα γεννήθηκα

στις πλάτες μου κουβάλησα

πόνο και δάκρυα

καημούς και ξενύχτια

στο άγρυπνο κρεββάτι μου

οι ώμοι μου κυρτώσαν πρόωρα

και θρύψαλα γίναν τα γόνατά μου

στις ανηφοριές της ζήσης μου

γυρεύοντας ολοένα

το λιμάνι της προσμονής.

Στο περβόλι της ψυχής μου

βαθιά φύτεψα την ελπίδα

να ριζώσουν οι τοίχοι του σπιτιού

και γεννήματα του δίκιου

να θερίσουν οι κόρες

και ο γιοι του αύριο.

Είμ’ εγώ η μάνα η Παναγιά

η ωραία της Τροίας Ελένη,

η Δανάη, η Δήμητρα, η Αφροδίτη,

η Σουλιώτισα του Ζαλόγγου

κι η εκτελεσμένη Ηλέκτρα Αποστόλου.

Στα χέρια μου την αγάπη

όλου του κόσμου κρατώ

δώρο πανάκριβο

για να σας τη χαρίσω.

Πίνακας της Catalina Badulescu, «Κάλλας»

Catalina Badulescu, «Κάλλας»

Πήρα την αύρα του καλοκαιριού

μελτέμι στην ψυχή μου να στρώσω

για τη λιτανεία των ακουστικών αναμνήσεων

μα πίσω στέρεο υπόβαθρο το μύρωμα της φωνής σου!

Πήρα το πεντάγραμμο

ως γνώμονα για να ακολουθήσω

τα βήματά σου

και κείνο ταπεινά

μα μεγαλόπνοα μου απήντησε

«Μόνο αυτή! Ήξερε να ψάλλει θεσπέσια πέρα από τις νότες μου!…

«Πήρα να μελετήσω», Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός».

Κατέγραψα το πώς καθρεφτίστηκε ποιητικά στα βάθη της καρδιάς μου κάθε ένα έργο της έκθεσης …..Αλλά ήρθε η ώρα να σταματήσω εδώ …. «Περιπλανώμενη» στην έκθεση με την αρμονία χρωμάτων και σχημάτων να συνθέτουν μια ανυπέρβλητη αισθητική τελειότητα, μου ήρθε στο μυαλό η φράση του ποιητή ..που σε μια απαλή παράφραση λέει: «Τι εύκρατη που γίνεται η σκέψη, όταν τα χρώματα βγαίνουν περίπατο».

Ευχαριστώ τους εκλεκτούς καλλιτέχνες που μου επέτρεψαν να κοινωνήσω λίγο από τον ευγενικό ψυχικό τους κόσμο, να ζεστάνω την ψυχή μου, να νοιώσω -με τη μικρή μου προσωπική αντίληψη- «απωθημένους ουρανούς» , που εκείνοι έχουν τη δύναμη – ικανότητα να τους κάνουν «άστρα»…. με το τριπλό δυνατό μήνυμα τους …αφενός εκείνο του σκοπού για τον οποίο διοργανώθηκε η έκθεση και δη της επετείου της ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα ….“Ευλογημένη τρεις φορές, ευλογημένη η μέρα, που βρήκαμε τον κόρφο σου, γλυκιά γλυκιά μητέρα” (Αριστοτέλης Βαλαωρίτης), αφετέρου της εξύμνησης της πασίχαρης νύμφης του Ιονίου…της αγαπημένης ΛΕΥΚΑΔΑΣ:

«…Φορές φορές που με πλανά ο νους μου και στα πίσω

με πάει να σταματήσω, γλυκοπιθύμητο νησί, μια μια κάθε σου χάρη

αγνό μαργαριτάρι.

Περνώ ως αρμάθα στ’ αργυρό της θύμησης το νήμα,

απ’ το βουνό ως το κύμα,

τους βελουδένιους κάμπους σου,

τη χώρα, τ’ ακρογιάλι,

με μπόρα ή μαϊστράλι

το κάστρο το σπανιόλικο, τις βάρκες, τα καΐκια,

την αμμουδιά ως τα φύκια.–

Κι ανιστορώ τις χρυσαυγές, των δειλινών τα θάμπη,

πού απαλοσβεί ό,τι λάμπει» …

(Κλεαρέτη Δίπλα Μαλάμου)

Και τέλος, του μηνύματος …«Η ζωή είναι όμορφη… οποιαδήποτε κι αν είναι»

(Γιόχαν Βόλφγκανγκ Φον Γκέτε).

Θερμά συγχαρητήρια στου εμπνευστές, διοργανωτές και συμμετέχοντες.