Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού – Υπόμνημα κατοίκων της Νικιάνας το 2004 για τον απαγωγό λυμάτων της Ε.Ε.Λ.
Πριν 20 περίπου χρόνια, το Δημοτικό Συμβούλιο Λευκάδας με την υπ΄ αριθ. 5/04 απόφασή του της 19ης Ιανουαρίου 2004 εγκρίνει ομόφωνα την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, οι οποίες λειτουργούσαν και προβλέπονταν να επεκταθούν και να συμπληρωθούν προκειμένου να δεχτούν τα λύματα και άλλων περιοχών του Δήμου Λευκάδας, με την οποία προτείνονταν να παραμείνει ο αποδέκτης της τελικής διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων του βιολογικού καθαρισμού στο στενό του Διαύλου που βρίσκεται ακόμη μέχρι σήμερα, παρά τις Υπουργικές αποφάσεις και τις Κοινοτικές Οδηγίες για την μεταφορά του τελικού αποδέκτη (απαγωγού) στην ανοιχτή θάλασσα του Ιονίου Πελάγους.
Στα συμπεράσματα και τις προτάσεις των μελετητών (DELCO Ε.Π.Ε. – Ν. Δεληγιάννης και ΣΙΑ και Χρήστος – Βύρωνας Καστανίδης) για την θέση και τον τρόπο εκβολής των επεξεργασμένων λυμάτων συνοψίζονταν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της εκβολής στο Ιόνιο Πέλαγος και τον Όρμο Λευκάδας που ήταν τα εξής:
Εκβολή στο Ιόνιο Πέλαγος
Πλεονεκτήματα: 1) Μεγαλύτερος βαθμός αραίωσης των επεξεργασμένων λυμάτων που όμως αντισταθμίζεται πλήρως με τον τέλειο καθαρισμό μέχρι και την διύλιση. 2) Θεωρητική ψυχολογική ικανοποίηση ότι δεν αποβάλλονται λύματα στις λιμνοθάλασσες, έστω και τελείως καθαρά με τις περίπου ιδιότητες του πόσιμου νερού και οπωσδήποτε περισσότερο καθαρά από τα σχεδόν σταθερά συσσωρευμένα νερά στον Αβλέμονα και την Γύρα.
Μειονεκτήματα: 1) Πραγματική κοινωνική αναταραχή. Αντιπαραθέσεις και εναντιώσεις των φορέων και δημοτών για εκβολή στο Ιόνιο ή ακόμα και στον Όρμο Δρεπάνου. 2) Μεγάλο κόστος κατασκευής αντλιοστασίου και ωθητικών αγωγών (στο υπέδαφος και υποθαλάσσια). 3) Μεγάλο κόστος λειτουργίας και συντήρησης.
Εκβολή στον Δίαυλο (όπου γίνεται μέχρι σήμερα)
Πλεονεκτήματα: 1) Κοινωνική ησυχία. Ικανοποίηση της επιθυμίας των φορέων και δημοτών. 2) Υποδοχή στον δίαυλο και επιπρόσθετα στον Αβλέμονα και την Γύρα καθαρότερου νερού από το ελοποιούμενο ως ημιστάσιμο. Ιδιαίτερα καθαρότερου νερού στον δίαυλο με την δημιουργία επιφανειακών ρευμάτων εξαιτίας της προστιθέμενης ποσότητας. 3) Περιορισμός των δαπανών αρχικών κατασκευών και κυρίως περιορισμός των ετήσιων δαπανών συντήρησης και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Μειονεκτήματα: 1) Μικρότερη επιφανειακή και συνολική αραίωση σε θαλάσσιες περιοχές. Το μειονέκτημα αυτό μπορεί να υπερβληθεί με αύξηση της αραίωσης, αν τοποθετηθεί και δεύτερος διαχυτήρας π.χ. σε θέση γειτονικά στο γήπεδο των εγκαταστάσεων.
Όπως ήταν αναμενόμενο η απόφαση αυτή κινητοποίησε τους κατοίκους των παραλιακών οικισμών της βορειοανατολικής ακτογραμμής του νησιού της Λευκάδας, κυρίως της Νικιάνας και των Καρυωτών, οι οποίοι αισθάνθηκαν προδομένοι από τις χρόνιες υποσχέσεις για μεταφορά του απαγωγού στην ανοιχτή θάλασσα του Ιονίου Πελάγους. Οι αντιδράσεις όμως των κατοίκων περιορίστηκαν σε υπομνήματα και σε «απειλές» για προσφυγές ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Στο πλαίσιο αυτό συντάχτηκε και το πιο κάτω υπόμνημα – διαμαρτυρία των κατοίκων της Νικιάνας προς τον τότε Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ) Γεώργιο Σουφλιά, το οποίο κοινοποιούνταν μεταξύ άλλων προ το Υπουργείο Τουρισμού καθώς και τον τότε βουλευτή Λευκάδας, κ. Ξενοφώντα Βεργίνη, και στο οποίο επισυνάπτονταν 9 σελίδες με τον εντυπωσιακό αριθμό των 215 υπογραφών από κατοίκους της Νικιάνας.
Το υπόμνημα είχε ως εξής:
«Είμαστε κάτοικοι του Δημοτικού Διαμερίσματος Νικιάνας που υπάγεται στον Δήμο Λευκάδας και βρίσκεται γεωγραφικά στη βορειανατολική πλευρά του νησιού. Το χωριό μας είναι στην κλειστή θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος.
Τα τελευταία χρόνια γίναμε ετσιθελικά αποδέκτες των λυμάτων του βιολογικού καθαρισμού της πόλης της Λευκάδας. Τούτο γίνεται αυθαίρετα και παρά τις κατά καιρούς εκδοθείσες αποφάσεις για την αλλαγή του τόπου εκβολής των λυμάτων από την περιοχή του διαύλου στην ανοιχτή και απέραντη θάλασσα του Ιονίου Πελάγους.
Οι εκάστοτε Δημοτικοί άρχοντες του Δήμου Λευκάδας αγνοούν συστηματικά την ΚΥΑ 80430/95, καθώς και τις 92/43 και 79/409 οδηγίες της ΕΟΚ, που εντάσσουν την περιοχή που σήμερα εκβάλλει ο αγωγός λυμάτων, σε ζώνη ειδικής προστασίας για την ορνιθοπανίδα, στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο «Νατούρα 2000», και την χαρακτηρίζει και ως περιοχή οικότοπου προτεραιότητας, εμμένοντας σε αποφάσεις σκοπιμότητας και προτείνοντας κατά καιρούς την αλλαγή του αποδέκτη των λυμάτων.
Η περιοχή μας κύριε Υπουργέ έχει καταστεί από της κατασκευής του βιολογικού καθαρισμού και εντεύθεν ο δέκτης όλων των λυμάτων σε όλες τους τις μορφές (ανεπεξέργαστων, ημιεπεξεργασμένων) με αποτέλεσμα η θάλασσά μας να είναι περίπου νεκρά, αφανίζοντας σχεδόν ολοκληρωτικά κάθε μορφή ζωής αλλά και σε πολλά σημεία καθιστώντας την ακατάλληλη για κολύμβηση.
Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λευκάδας με την υπ΄ αρ. 5/04 της 19-1-2004 απόφασή του εγκρίνει, συνταχθείσα κατόπιν εντολής της τότε Δημοτικής Αρχής, την μελέτη των μελετητικών Γραφείων «DELCO Ε.Π.Ε. – Ν. Δεληγιάννης και ΣΙΑ και Χρήστου – Βύρωνα Καστανίδη», και ζητά την έγκριση εφαρμογής και την χρηματοδότησή της για αλλαγή αποδέκτη των λυμάτων.
Μερικά από τα επιχειρήματα των μελετητών που χρήζουν ιδιαίτερη προσοχή είναι τα εξής:
Στοιχείο 1ο:
Παρ. 11.7.3 της μελέτης: «Για την εκβολή στο Ιόνιο η καλύτερη λύση θα ήταν στο ακρωτήριο Αγίου Ιωάννη τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά (μεγάλο βάθος νερών σε μικρή απόσταση».
Άποψη μελετητών: «Η λύση δεν έγινε κοινωνικά αποδεκτή κλπ.»
Και ερωτάται ο μελετητής και η Δημοτική Αρχή. Η διάχυση των λυμάτων στον δίαυλο έγινε κοινωνικά αποδεκτή; Και πόθεν ο μελετητής ήγαγε τα συμπεράσματά του; Κοινοποιήθηκε η μελέτη στους κατοίκους των περιοχών που βρέχονται από τα νερά του διαύλου; Μήπως εμείς οι κάτοικοι αυτών των περιοχών δεχτήκαμε με μεγάλη ευχαρίστηση τα λύματα του βιολογικού;
Στοιχείο 2ο της μελέτης:
Παρ. 11.8 Εκβολή στο δίαυλο. «Η εκβολή στη θέση διαύλου όπου βρίσκεται σήμερα (προσωρινά λέμε εμείς) έχει γίνει κοινωνικά αποδεκτή κλπ., κλπ.».
Ουδέν ανακριβέστερον και ψευδέστερον. Και διαμαρτυρίες έχουν εκφραστεί και υπομνήματα και αντιρρήσεις έχουν υποβληθεί. Συμβιβαστήκαμε προσωρινά διαβεβαιωθέντες κατά καιρούς ότι η λύση αυτή είναι προσωρινή και ότι μέχρι το τέλος του 1995 θα έχει πραγματοποιηθεί η εκτροπή του αγωγού των λυμάτων προς το Ιόνιο.
Στοιχείο 3ο
Παρ. 11.8.5 της μελέτης. «Η εμμονή για εκβολή στον δίαυλο γίνεται μόνο και μόνο για να μη δημιουργηθεί αναστάτωση».
Πως μετριέται άραγε η κοινωνική αναστάτωση, με την ποσότητα του πληθυσμού που διαμαρτύρεται ή μήπως με την ποιότητα; Οι κάτοικοι της περιοχής του Αη Γιάννη ανέρχονται σε 600 ή 700 περίπου. Οι κάτοικοι της περιοχής της βορειοδυτικής Λευκάδας ανέρχονται τον μεν χειμώνα σε 4.000 ενώ το θέρος σε 20.000 περίπου.
Στοιχείο 4ο
Παρ. 11.9.1. Πλεονεκτήματα – Μειονεκτήματα
Και στις δύο θέσεις (Ιόνιο και Στενά Διαύλου) ο αναγνώστης συμπεραίνει την «αντικειμενικότητα» του μελετητή. Αναγράφεται: «Κοινωνική ησυχία. Ικανοποίηση των φορέων και δημοτών».
Αλήθεια ποιων φορέων; Μήπως των Δημάρχων του Δήμου; Και ποιων δημοτών; Εννοεί προφανώς ορισμένων κατοίκων της πόλεως Λευκάδος, αγνοώντας σκοπίμως ότι λόγω «Καποδίστρια» έχουμε και εμείς την «ευτυχία» να ανήκουμε στους δημότες του Δήμου Λευκάδος.
Είναι εξ΄ άλλου απορίας άξιο και δημιουργεί ερωτηματικά πως είναι δυνατόν η διάχυση και διάλυση των αποβλήτων να είναι προτιμότερο στον στενό δίαυλο παρά στην ανοιχτή θάλασσα του Ιονίου.
Κύριε Υπουργέ,
το Υπουργείο σας έχει κατά καιρούς επέμβει με έγγραφα και συστάσεις όπως το 110655/8-11-2000 το οποίο ζητούσε από τον Δήμο Λευκάδας να αναφέρει λεπτομερώς τον τρόπο συμμόρφωσης προς την ΚΥΑ 80430/95.
Ο Δήμος όχι μόνο αδιαφόρησε και αγνόησε το έγγραφο αλλά αντ΄ αυτού αναθέτει και χρηματοδοτεί το έτος 2002 την σύνταξη της παραπάνω μνημονευομένης μελέτης, εξασφαλίζοντας έτσι «άλλοθι» για την διατήρηση του αποδέκτη στην παρούσα θέση, αποφεύγοντας πιθανόν και τις απορρέουσες συνέπειες της μη συμμόρφωσης (συστάσεις, χρηματικά πρόστιμα κλπ.).
Κύριε Υπουργέ,
Ελπίζουμε στην κατανόηση του διακαίου αιτήματός μας θέτοντας έτσι τέρμα στην υποβάθμιση της περιοχής μας από την οποία μοναδική βιοποριστική πηγή των κατοίκων είναι ο τουρισμός.
Επί 20 περίπου έτη αναμένουμε την λύση του χρονίζοντος προβλήματος χωρίς αποτέλεσμα. Σε αντίθετη περίπτωση θα αναγκασθούμε να κάνουμε χρήση όλων των νόμιμων δικαιωμάτων μας (Συμβούλιο Επικρατείας – Ευρωπαϊκό Δικαστήριο).
Σας καλούμε να απαιτήσετε από τον Δήμο Λευκάδας να συμμορφωθεί άμεσα προς τις Υπουργικές Αποφάσεις και τις οδηγίες της ΕΟΚ, διαθέτοντάς του συγχρόνως τα απαιτούμενα κονδύλια για την εκτροπή του αγωγού λυμάτων στο Ιόνιο Πέλαγος και απαλλάσσοντας έτσι την περιοχή μας από την μέχρι τώρα υποστείσα περιβαλλοντική ρύπανση με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις για τον τουρισμό της περιοχής μας.
Ακολουθούν υπογραφές κατοίκων της περιοχής
Σας ευχαριστούμε
Με τιμή
Οι κάτοικοι της περιοχής Νικιάνας».
Ανάλογο έγγραφο – διαμαρτυρία προς το ΥΠΕΧΩΔΕ με υπογραφές κατοίκων είχαν στείλει και οι κάτοικοι των Καρυωτών.
